Welkom bij het Trajectum jaarverslag 2022!

Het jaarverslag bestaat uit drie verschillende hoofdonderdelen: het kwaliteitsrapport, verhalen van medewerkers en tot slot het bestuursverslag. Klik op één van de onderdelen om te beginnen. 

Via het menu onderaan (☰) kun je navigeren door de verschillende hoofdstukken. 

 

01

Het kwaliteitsrapport

02

Verhalen van medewerkers

03

Het bestuursverslag

 

Het Trajectum kwaliteitsrapport 2022

Beste lezer,

Voor je ligt het Trajectum kwaliteitsrapport 2022. Een document waarin wij reflecteren op de kwaliteit van onze organisatie en de zorg die wij geboden hebben in 2022. En 2022 was een bijzonder jaar voor ons. Een jaar waarin we een eigen kwaliteitskader ontwikkelden.

Trajectum bevindt zich op het snijvlak van forensische zorg, gehandicaptenzorg en ggz. Door de complexiteit van de doelgroep zijn diverse kwaliteitskaders van toepassing waaraan we moeten voldoen.

Om administratieve lasten te verminderen en overbodig werk te vermijden heeft de afdeling Kwaliteit in opdracht van de raad van bestuur de verschillende kwaliteitskaders over elkaar heen gelegd. Hierdoor werd zichtbaar dat er overlap bestaat tussen de kwaliteitskaders, maar dat er ook duidelijke verschillen zijn. Dit is in 2022 samengevoegd in één overzichtelijk document: het Trajectum kwaliteitskader.

Lees het kwaliteitsrapport 2022 in begrijpelijke taal

 

 

Het Trajectum kwaliteitskader is opgebouwd aan de hand van 5 pijlers:

1. Veiligheid en persoonsgerichte zorg

2. Vakmanschap

3. Organisatie van zorg

4. Intern en extern samenwerken

5. Informeren over resultaten

Dit kwaliteitsrapport is dan ook opgebouwd aan de hand van deze 5 pijlers – en sluit af met ‘Focuspunten 2023’. Per pijler lichten we toe wat we in 2022 gedaan hebben om ons hierop te ontwikkelen. Dat doen we grotendeels aan de hand van interviews met medewerkers. Een kijkje in de praktijk geeft namelijk een heel helder beeld van waar we voor staan.

We wensen je veel leesplezier!

 

Klik hieronder op een van de zes blokken om naar het desbetreffende hoofdstuk te gaan. Je kunt ook in chronologische volgorde door het jaarverslag lopen d.m.v. de pijlen in de balk onderaan.

 

Pijler 1

Veiligheid en persoonsgerichte zorg

Pijler 2

Vakmanschap

Pijler 3

Organisatie van zorg

Pijler 4

Intern en extern samenwerken

Pijler 5

Informeren over resultaten

En tot slot

Focuspunten 2023

Ons zorgaanbod

Trajectum biedt kortdurende extramurale zorg en 24-uurs intramurale zorg aan mensen met een lichte verstandelijke beperking en onbegrepen, risicovol gedrag, al dan niet binnen een forensische setting (SG)LVB.

Organisatorisch gezien is de zorg van Trajectum verdeeld in:

Het zorgaanbod van Trajectum is heel divers. Zo behandelt Trajectum cliënten die naast een lichte verstandelijke beperking ook een auditieve beperking hebben: zij zijn bijvoorbeeld slechthorend of doof. Dit is een bijzondere doelgroep die specifieke zorg nodig heeft. Naar het Specialistisch zorgaanbod doven.

Bekijk waar al onze locaties gevestigd zijn!

Pijler 1: Veiligheid en persoonsgerichte zorg

 

De pijler Veiligheid en persoonsgerichte zorg gaat over de balans tussen veiligheid en persoonsgerichte zorg. We willen ervoor zorgen dat cliënten zichzelf of anderen geen schade aan doen en zich kunnen ontwikkelen op weg naar een zo zelfstandig mogelijk leven. Dat doen we door zorg zo persoonsgericht als mogelijk aan te bieden. Hierbij werken we volgens onze eigen visie op zorg, zoals die hierbij afgebeeld is.

Trajectum opereert binnen de kwaliteitseisen onder pijler 1. Voor 75% voldoen we al aan de toekomstige kwaliteitskaders. Binnen deze eisen hebben wij ook 6 verbeterambities geformuleerd. We doen veel, maar soms zijn zaken gefragmenteerd beschreven en belegd. Dit kunnen en willen we verbeteren en in samenhang oppakken binnen Trajectum. Dit geldt ook voor 15% van de eisen waarvan nog aangetoond moet worden of we voldoen. Tot slot hebben we 5% van de eisen nog op te pakken. Dit gaat vooral om documentatie en voorlichting van het netwerk en nazorg ter ondersteuning van het netwerk.

Bekijk hieronder de animatie over het Trajectum Kwaliteitskader.

 

Ontwikkelingen binnen pijler 1

  • Het programma zorgtrajecten is gestart in 2022 en wordt verder ontwikkeld en geïmplementeerd in 2023.

  • In 2022 is een start gemaakt met de herziening van het verlofbeleid voor tbs-cliënten en de ontwikkeling van het behandelbeleid van Trajectum. Hier wordt in 2023 op doorgebouwd.

  • We zetten in 2023 in op een verbetering van het toepassen van de Wet zorg en dwang. Begin 2023 wordt een evaluatie over 2022 uitgevoerd.

 

Orthopedagoog Sabina Stuiver – specialist in het behandelen van onbegrepen risicovol gedrag

Op Trajectum-vestiging Zeuvenakkers werkt een enthousiast team. Zij zorgen voor 63 cliënten, die daar allemaal wonen, werken en hun vrije tijd besteden. Sabina Stuiver, orthopedagoog, vertelt: We zijn gespecialiseerd in het behandelen van en omgaan met probleemgedrag. Deze mensen zijn vastgelopen in de reguliere zorg en wij zijn min of meer de laatste plek waar ze terecht kunnen. Bedenk wel dat sommige cliënten soms 10 tot 15 andere woonplekken hebben gehad, voordat ze hier komen. Dus ja, daarin neemt Zeuvenakkers een unieke plek in. We zijn innovatief en dankzij het kenniscentrum van Trajectum wordt er wetenschappelijk onderzoek gedaan binnen onze praktijk en kunnen we gebruik maken van de meest vooruitstrevende zorgtechnologie. Zo hebben we bijvoorbeeld kussens die de ademhaling nabootsen, waardoor iemand rustig in slaap valt. Of een akoestische stoel, die ontprikkelt. Zo zijn we altijd op zoek naar nieuwe ontwikkelingen die kunnen bijdragen aan een goede behandeling.”

Lees het hele artikel hier!

Systeemtherapeutisch werker Jacintha Prein – betrekken naasten en verwanten bij zorg voor cliënt

‘Als een cliënt bij ons binnenkomt start er een observatieperiode van 12 weken om erachter te komen welke problematiek speelt. Daarna volgt een startgesprek. Tijdens dat gesprek brengen we de beschermende factoren en de risico’s in kaart en proberen het netwerk rondom de cliënt in beeld te krijgen. Zo besteden we bijvoorbeeld aandacht aan de frequentie waarmee naasten en verwanten contact hebben met de cliënt en onderzoeken we de wederkerigheid in relaties. 

Hechting
In veel gevallen zijn de banden met naasten verbroken en wordt er ingezet op contactherstel. Om dit zo gericht mogelijk te doen kijken we naar de hechting van de cliënt en onderzoeken we de interactiepatronen die gezonde relaties in de weg staan. Als de cliënt zijn/haar emoties kent, wordt bijvoorbeeld Emotionally Focused Therapie (EFT) ingezet. 

Aandacht voor naasten
Pyscho-educatie voor naasten kan behulpzaam zijn om inzicht te geven in de (LVB) problematiek van de client. Vaak ontstaat hierdoor meer begrip voor gedrag bij de naasten. Om naasten mee te nemen in de behandeling van cliënt gaan wij ook op huisbezoek en organiseren wij samen met cliënten een ouders- en verwantendag.

Inzicht in het gezin
We werken daarnaast met verschillende methoden, waardoor de client met een afstandje kan kijken naar zijn of haar eigen (gezins)situatie. De Yucel-methode kan een mooie manier zijn om voor de client relaties inzichtelijk te maken. Met behulp van blokken kunnen ze zelf hun krachten en klachten (draagkracht/draaglast) in beeld brengen en tastbaar en concreet te maken. Op basis hiervan kan de client een keuze maken over het contact met de naasten. Ook een familieopstelling, waarbij we met LEGO-poppetjes dynamieken en verhoudingen in het gezin zichtbaar maken, kan behulpzaam zijn. 

Kleine stapjes
Stapjes om het contact met naasten te herstellen of te verbeteren zijn overigens altijd klein. We kiezen een concrete situatie uit en bereiden deze voor met de cliënt. Door dit toe te passen in de praktijk en succeservaringen op te doen, krijgt de cliënt zelfvertrouwen om verder te bouwen aan gezonde relaties. De kleine stapjes vragen wel om verwachtingsmanagement naar cliënten toe.’

 

Ervaringsdeskundige/begeleider Kim Lunding – ervaringsdeskundigheid

‘In 2017 volgde ik de opleiding Ervaringsdeskundigheid en ging ik naast mijn baan als begeleider ook 4 uur per week als ervaringsdeskundige werken. Ik werk onder andere voor het forensisch FACT-team. Hierbij ga ik soms alleen naar een cliënt toe, maar ga ik ook regelmatig mee met collega-begeleiders en therapeuten.

Naast de cliënt
Mijn specialisme is verslaving. Ik ben zelf verslaafd geweest aan softdrugs en herken patronen en gedragingen van cliënten. Hierdoor prik ik makkelijk door ze heen. Als ervaringsdeskundige sta ik naast de cliënt. Ze kunnen mij alles vertellen en spreken mij alleen als ze dit zelf willen. Van collega’s hoor ik wel eens dat ik andere vragen stel dan zij doen. Dat komt omdat ik uit ervaring weet hoe het proces werkt in je hoofd als je verslaafd bent. Geld heeft bijvoorbeeld een andere waarde. Je denkt eerst aan de drugs die je kunt kopen en daarna pas aan het kopen van eten en alle rekeningen die betaald moeten worden. 

Gezonder leven
Naast mijn werk voor het FACT-team werk ik mee aan de Gezonder Leven Module op de locatie Berkelland. Hierbij leren cliënten om gezondere keuzes te maken in het leven en niet afhankelijk te zijn van de verslaving aan middelen. Tijdens deze module sta ik naast een collega-begeleider en kan ik vanuit mijn eigen perspectief en ervaring aansluiten bij de cliënt. Een collega van Tactus Verslavingszorg sluit hierbij ook aan met zijn ervaringsdeskundigheid rondom detentie. 

Aanwezigheid wordt gewaardeerd
Cliënten ervaren de aanwezigheid van ervaringsdeskundigen meestal als prettig, omdat wij herkennen waar ze tegenaan lopen. Dat de stapjes in herstel soms maar klein zijn en een terugval in perspectief moet worden geplaatst. Het is geen verloren zaak, maar des te belangrijker om hiermee om te leren gaan en de draad zo snel mogelijk weer op te pakken.

Wensen en behoeften
Als ervaringsdeskundige kijk en werk ik ook mee om binnen Trajectum het werken vanuit een herstelgerichte visie te bevorderen. Vragen als: ‘wie ben je?’ en ‘waar wil je naartoe?’ staan hierbij centraal. Door zoveel mogelijk aan te sluiten bij de wensen en behoeften van de cliënt kom je vaak zoveel verder. Zelfs, nee júist, als er justitiële maatregelen zijn opgelegd is het belangrijk om hiernaar te kijken.’

Pijler 2: Vakmanschap

 

 

De pijler vakmanschap houdt in dat onze medewerkers weten wat er van ze verwacht wordt. En dat we ervoor zorgen dat iedereen de juiste kennis en opleiding heeft.

Trajectum opereert binnen de kwaliteitseisen onder pijler 2. Voor 75% voldoen we al aan de toekomstige kwaliteitskaders. Hierbinnen hebben wij ook 8 verbeterambities geformuleerd. We doen veel, maar soms zijn zaken gefragmenteerd beschreven en belegd. Dit kunnen en willen we verbeteren en in samenhang oppakken binnen Trajectum. Dit geldt ook voor 15% van de eisen waarvan nog aangetoond moet worden of we hieraan voldoen. Tot slot hebben we 5% van de eisen nog op te pakken. Dit gaat vooral om het meenemen van medewerkers in de gedragscodes en kwaliteitsdocumenten.

 

 

Ontwikkelingen binnen pijler 2

  • In mei 2022 is de website forensisch vakmanschap gelanceerd (volgend uit het kwaliteitskader forensische zorg). Met de thema’s uit deze toolkit zijn we aan de slag gegaan. Er is een inventarisatie gedaan rondom de aanwezigheid van forensische scherpte onder medewerkers van klinisch behandelen Noord. Dit is meegenomen in het opleidingsbeleid. Ook biedt deze inventarisatie rondom forensische scherpte – en het ontwikkelde trainingsaanbod – Trajectum-breed aanknopingspunten die in 2023 worden verkend.

  • Medewerkers binnen klinisch behandelen Noord zijn in 2022 meegenomen in de nieuw ontwikkelde kwaliteitsdocumenten. Voor meer informatie over dit project documentbeheer en het Trajectum-brede vervolg in 2023 zie pijler 3 (organisatie van zorg).

  • Het kenniscentrum van Trajectum werkt mee aan het promotieonderzoek naar forensische scherpte door Maartje Clerckx.

 

Trainer Ferry Vondeling – training forensische scherpte voor ZZP’ers op Boschoord

Ferry: ‘Er zijn relatief veel ZZP’ers werkzaam in de zorg door het huidige personeelstekort. Werken met cliënten met onbegrepen, risicovol gedrag vraagt echter om specifieke kennis en ervaring en forensische scherpte. Forensische scherpte is bewustzijn van de patiënt, van zijn of haar stoornis en de forensische setting.

Dit onderwerp had aandacht nodig. Daarom hebben mijn collega Kees van den Akker en ik de ‘Samen Uit Samen Thuis’ (SUST) training* – waarbij veilig verlof centraal staat – omgezet naar een light training, waarbij de elementen over forensische schepte worden uitgelicht.

Concrete handvatten
Door deze training aan te bieden in de inwerkperiode bied je de nieuwe medewerker concrete handvatten. De training omvatte informatie over de problematiek van de doelgroep, de mogelijkheden en beperkingen die de leefomgeving biedt en risico’s die zich voordoen. Ook is van belang om kennis te hebben van protocollen en (veiligheids)maatregelen om met risico’s om te kunnen gaan. Dit komt ook terug. Dit gaat om voorschriften rondom kleding, je eigen gedrag, het gebruik van de pieper en sleutels en methoden om in te grijpen bij agressie.

Meerdere manieren
Forensische scherpte is een vaardigheid om buiten de stoornis het gedrag van de client te zien, te kunnen plaatsen in de context en hiernaar te handelen. Dit is geen kunstje. In de training leren we dan ook dat er meerdere manieren zijn om met een situatie om te gaan. Het moet jóuw manier zijn in interactie met de client. Wat voor medewerker A werkt, werkt daarom niet voor medewerker B. Forensische scherpte is een wisselwerking tussen de medewerker, de cliënt en zijn/haar omgeving. 

Doorontwikkeling trainingsaanbod
De training forensische scherpte voor ZZP’ers was een succes. Ook is het thema forensische scherpte meegenomen in het opleidingsplan dat eind 2022 voor Boschoord geschreven is. Naar aanleiding hiervan worden in 2023 keuzes gemaakt rondom het aanbod van trainingen.

Meer informatie
Wil je meer weten over forensische scherpte? Luister dan naar de podcast ‘Tussen kaders en herstel’ van het Expertisecentrum Forensische Psychatrie (EFP) in samenwerking met Valente.’

*De SUST-training is ontwikkeld door de Pompe-kliniek. Elke medewerker die cliënten met een TBS-dwangmaatreel begeleidt moet deze training gevolgd hebben.

HR-adviseur Janet ten Heuvel – het werk- en leefklimaat

Janet: ‘Bij Trajectum werken wij vanuit 5 kernwaarden: oplossingsgericht, samenwerken, professioneel, gelijkwaardig en veilig. Veiligheid is hierbij een belangrijke voorwaarde die aanwezig moet zijn voor medewerkers om de complexe zorg aan cliënten te kunnen leveren. Daarom zetten we als organisatie in op een prettig en veilig werk- en leefklimaat. Dit klimaat creëren medewerkers met elkaar, uiteraard in samenspraak met de cliënten.

Onderzoeken
De uitkomsten van het werk- en leefklimaatonderzoek zijn richtinggevend. Uit deze onderzoeken komen zowel de sterke punten als de ontwikkelpunten terug rondom het werkklimaat (medewerkers) en leefklimaat (cliënten). Aan de hand van het Team Ontwikkel Plan (TOP) zetten we de ontwikkelpunten om in concrete acties die tot een beter werkklimaat leiden.

Training en scholing
Daarnaast zetten wij in op zowel scholing en trainingen om medewerkers goed toe te rusten op hun werk. Medewerkers kunnen bij ons bijvoorbeeld een hbo- of universitaire (vervolg)opleiding volgen. Ook bieden we veel (online) trainingen aan om medewerkers bij te scholen of kennis op te frissen. Deze trainingen zijn gedeeltelijk verplicht, maar voor veel trainingen geldt dat de medewerker deze op eigen initiatief en uit eigen interesse kan volgen. 

Opvang na een crisis
Ondanks dat we inzetten op een veilig werkklimaat en goed opgeleide medewerkers kunnen we crisissituaties en incidenten onder onze cliënten helaas niet altijd voorkomen. Om medewerkers goed op te vangen na een lastige situatie hebben we een opvangteam ingericht. Hier kunnen ze hun verhaal doen en eventueel worden doorverwezen naar meer specialistische nazorg. De ervaring is dat medewerkers zich hierdoor gesteund voelen en met vertrouwen hun werk hervatten. 

Vinden en behouden
Wat onze medewerkers kenmerkt is dat ze een groot hart voor de cliënten hebben. Desondanks hebben ook wij moeite met het vinden en behouden van medewerkers. Daarom richten we ons op het verbeteren van de werving, de inwerkprogramma’s en de binding met Trajectum, zodat medewerkers bij ons willen (blijven) werken.’ 

Recruiter Emilie van Houwelingen – personeel vinden en binden

Emilie: ‘De arbeidsmarkt is krap. Ook voor Trajectum is het boeien en verbinden van personeel van belang om de zorg voor onze cliënten te kunnen blijven leveren. In 2022 was er met name een tekort aan behandelaren bij Trajectum. Ter ondersteuning van het management bij de werving en selectie zijn wij inmiddels met twee recruiters om potentiële collega’s te bereiken én te overtuigen om voor ons te komen werken. Zo houden we ons vakmanschap op pijl.

Goed vindbaar
Dit doen we door in te zetten op online tools als display campagnes – dit zijn de advertenties met afbeeldingen die je ziet op internetpagina’s – en te zorgen dat we sneller gevonden worden op Google als er gezocht wordt op vacatures in de zorg. Ook plaatsen we vacatures op verschillende websites en social media en benaderen we potentiële collega’s via LinkedIn. 

Verschillende vormen
Het is belangrijk dat onze vacatures uitnodigend zijn. Iedereen verwerkt informatie op hun eigen manier. Sommige mensen zijn meer visueel ingesteld, anderen meer tekstueel of auditief. Daar spelen we op in door een mix van middelen te gebruiken. Een nieuwe tool die we hierbij gebruiken en hierop inspeelt is de app ‘Formats’. Hierin kun je filmpjes maken in een vast format, zodat we als Trajectum een uniforme uitstraling naar buiten hebben. Video’s helpen om een ‘gezicht’ te geven aan het team en de locatie waar de nieuwe collega gaat werken. 

Duurzaam werven
We willen altijd een realistisch beeld geven van de functie in de vacatures. We hebben er niets aan als medewerkers na hun eerste werkdag weer vertrekken omdat de vacature en de werkelijkheid te veel verschillen. We willen op duurzame wijze personeel werven en behouden. 

Open dagen en speeddates
Naast de online wervingsmogelijkheden ondersteunen wij vanuit recruitment met name de teammanagers bij bijvoorbeeld het organiseren van open dagen en de jaarlijkse speeddates op onze locatie Boschoord. Ook stonden we onlangs op de banenbeurs om zichtbaar te zijn als werkgever en de zorg waar we voor staan. Het werk als recruiter is daarmee gevarieerd en uitdagend.’

Praktijkcoördinator Winnie Peters – leerlingen en stagiairs

‘Als praktijkcoördinator houd ik me voornamelijk bezig met extern leren. Dit wil zeggen dat ik leerlingen en stagiairs begeleid naar een (leer)werkplek bij Trajectum. Leerlingen hebben nog geen toereikende diploma’s voor een functie in de zorg en werken hier naartoe. Stagiairs volgen nog een opleiding en zijn op zoek naar een stageplek. 

Werving en selectie
In beide gevallen gaat het hierbij om opleidingen op mbo-niveau 4 of hbo-niveau. Voor zowel de leerlingen als de stagiairs zijn wij als praktijkcoördinatoren verantwoordelijk voor de werving en selectie. Wij checken hierbij eerst op harde criteria. Vervolgens gaan we zelf met ze in gesprek. Leerlingen verwijzen wij vervolgens door naar het management op locatie. Zij komen langere tijd in dienst. 

 

Zorgvuldige match
Als er een klik is van beide kanten koppelen we de kandidaat aan een praktijkbegeleider. Dit is iemand met minstens hetzelfde opleidingsniveau als de leerling of stagiair. In het geval van de leerling zorgen we altijd dat er een klikgesprek is met de praktijkbegeleider. Dit is van groot belang om het leerwerktraject een succes te maken. Net als het leerklimaat op dat moment. Is er voldoende stabiliteit op de afdelingen? Is er sprake van voldoende veiligheid? Sluit de vraag op de afdeling goed aan op het profiel van de leerling? Als praktijkcoördinatoren monitoren we actief de voortgang van het leerwerktraject en motiveren managers om geschikte kandidaten te behouden.

Rol in de organisatie
Ik heb in mijn functie veel contact met het management van de locaties. Ook werk ik veel samen met de collega’s van het team leren en ontwikkelen, de recruiter en de communicatieadviseur. Op deze manier zorgen we voor een passende instroom van potentiële medewerkers. Zo werken wij mee aan het inwerkprogramma en trainen we de praktijkbegeleiders. We ondersteunen en coördineren ook de ambassadeurs die Trajectum promoten op banenbeurzen en op scholen.

Contact met het onderwijs
Tot slot hebben wij als praktijkcoördinatoren een belangrijke rol naar buiten toe. We hebben contact met onderwijsinstellingen rondom leerlingen en stagiaires, maar denken bijvoorbeeld ook mee in de ontwikkeling van bestaande en nieuwe opleidingen van bijvoorbeeld Hogeschool Windesheim. Hierin zijn we een belangrijke schakel door vanuit de praktijk signalen te geven over aan welke kennis en ervaring in het werkveld behoefte is.’

Pijler 3: Organisatie
van zorg

 

 

De pijler Organisatie van zorg gaat over de manier waarop we werken. We zorgen dat alles aanwezig is om goede zorg te bieden. Er is beleid en de processen waar we ons aan houden zijn beschreven.

Trajectum opereert binnen de kwaliteitseisen onder pijler 3. Voor 90% voldoen we al aan de toekomstige kwaliteitskaders. Hierbinnen hebben wij ook 11 verbeterambities geformuleerd. We doen veel, maar soms zijn zaken gefragmenteerd beschreven en belegd. Dit kunnen en willen we verbeteren en in samenhang oppakken binnen Trajectum. Dit geldt ook voor 5% van de eisen waarvan nog aangetoond moet worden of we voldoen. Tot slot hebben we 5% van de eisen nog op te pakken. Dit gaat vooral om de (door)ontwikkeling van het kwaliteits- en veiligheidsmanagementsysteem.

 

 

Ontwikkelingen binnen pijler 3

  • In 2021 en 2022 zijn de voorbereidingen getroffen voor de inrichting van een nieuw kwaliteitsmanagementsysteem (KMS). In 2023 is de planning om tot een definitieve inrichting te komen en deze vanaf half 2023 te gaan implementeren binnen de organisatie.

  • In 2022 zijn we gestart met het implementeren we het Trajectum kwaliteitskader, waarin alle relevante eisen vanuit de gehandicaptenzorg, forensische zorg en de geestelijke gezondheidszorg samenkomen. Hierin nemen we medewerkers, maar ook bijvoorbeeld financiers en de inspectie mee.

  • De toegankelijkheid en de werkbaarheid van het verbeterregister, de mogelijkheid om zelfreviews uit te zetten binnen teams (voor o.a. interne audits) en het documentbeheer binnen de organisatie vergroot door dit in één systeem onder te brengen.

  • Binnen klinisch behandelen Noord is in 2022 een grote slag geslagen in het actualiseren van kwaliteitsdocumenten (protocollen, beleid en werkinstructies). Deze actualisatieslag zal in 2023 en 2024 breder in de organisatie worden toegepast. Ook zal het documentbeheer-systeem opnieuw worden ingericht (deels op basis van het nieuwe kwaliteitsmanagementsysteem) zodat kwaliteitsdocumenten beter vindbaar zijn voor medewerkers.

 

Onderzoek leef- en werkklimaat en cliënttevredenheid

Trajectum maakt sinds 2013 gebruik van het Leef- en werkklimaatonderzoek (Peer van der Helm e.a.) om de kwaliteit van het leef- en werkklimaat structureel te verbeteren. Het leefklimaat van cliënten en het werkklimaat van medewerkers zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dit onderzoek combineert cliëntervaringen en ervaringen van medewerkers om structureel te leren en verbeteren. 

Het onderzoek eens per twee jaar uitgevoerd per afdeling. De terugkoppeling van de resultaten is per afdeling. Het bestaat uit interviews met cliënten en een digitale vragenlijst onder medewerkers. Er is een factsheet met de uitkomsten van het leef- en werkklimaatonderzoek per afdeling. Voor cliënten wordt een folder gemaakt met de gebundelde resultaten van het leefklimaatonderzoek op hun afdeling of leefgroep. Begin 2022 is de Trajectum-brede analyse opgeleverd van de onderzoeksresultaten van 2020 en 2021. De uitkomsten van het leef- en werkklimaatonderzoek worden in het team besproken en zijn input voor het teamontwikkelplan (TOP).  

Cliënten die ambulante zorg ontvangen binnen Trajectum worden bevraagd aan de hand van het cliënttevredenheidsonderzoek Cliënten aan het woord van Ipso Facto. Dit onderzoek vond het laatst plaats in 2020 en staat op de planning voor 2023. Ook de ervaringen van cliënten met het aanbod van werk en activiteiten binnen Trajectum wordt op deze manier bevraagd.

Bekijk hieronder de animatie voor cliënten waarin wordt uitgelegd hoe het leefklimaatonderzoek in zijn werk gaat. 

 

Bekijk video

Samenvatting uitkomsten onderzoek leef- en werkklimaat 2020-2021 (cliënten)

Het leefklimaat wordt gemeten aan de hand van de 5 pijlers: fysieke omgeving, repressie, omgang met elkaar, groei en ondersteuning.

Ten aanzien van het leefklimaat valt op dat door cliënten die meededen aan het onderzoek binnen alle locaties weinig repressie wordt ervaren. Dit betekent dat er over het geheel genomen weinig machtsmisbruik, gebrek aan autonomie, dehumanisatie en deprivatie wordt ervaren door cliënten en dat er sprake is van een gevoel van rechtvaardigheid. Gezien het schadelijke effect van een repressief klimaat op behandeleffecten en de ontwikkeling van cliënten is dit een zeer positief gegeven.

Daarnaast is er organisatiebreed sprake van veel variatie in de ervaren groeimogelijkheden en ondersteuning van cliënten op de leefgroepen. Dit onderstreept het dynamische karakter van het concept leefklimaat; de perceptie hiervan varieert per persoon, per situatie en per meetmoment. De verschillen tussen leefgroepen en locaties zijn groot. Voor concrete aanbevelingen ten aanzien van de leefklimaatuitkomsten wordt verwezen naar de factsheet. Belangrijke voorwaarden voor het bieden van ondersteuning, groeimogelijkheden en het begeleiden van onderlinge omgang tussen cliënten liggen in het professioneel handelen van sociotherapeuten.

De resultaten van het onderzoek zijn besproken met cliënten en verbeterpunten zijn meegenomen in het Teamontwikkelplan (TOP). 

Samenvatting uitkomsten onderzoek leef- en werkklimaat 2020-2021 (medewerkers)

De factoren van het werkklimaat omvatten de sociale en fysieke werkomgeving van de medewerker van Trajectum, gerelateerd aan het professioneel handelen en welzijn van de medewerkers. Aspecten als werkgeverschap, leiderschap, teamfunctioneren, werkmotivatie en ervaren veiligheid zijn uitgevraagd.

Organisatiebreed valt op dat er in het algemeen sprake is van positief teamfunctioneren en een hoge werkmotivatie, en werknemersverplichtingen komen als positief punt naar voren. Dit houdt in dat medewerkers naast hun standaardtaken bereid zijn om extra taken uit te voeren en zich in hoge mate inzetten voor de organisatie. De mate waarin medewerkers zich verbonden voelen met de organisatie komt als aandachtpunt naar voren, evenals de hoge werkdruk die op alle locaties wordt ervaren. De manier waarop besluiten worden genomen binnen de organisatie en de wijze van communiceren behoeft verbetering. Leiderschap wordt zeer verschillend ervaren binnen de verschillende locaties. Tot slot heeft de Coronacrisis een nadelig effect gehad op veel aspecten van het werkklimaat. De verbinding en afstemming binnen en tussen teams, communicatie en transparantie bij genomen beslissingen en medezeggenschap van werknemers bij beslissingen wordt in belangrijke mate gemist.

De werkklimaataspecten zijn geconcretiseerd in de factsheets. Deze factsheets worden in de teams binnen Trajectum besproken. Dit gesprek moet een antwoord geven op de volgende vragen: Herken je de uitkomsten? /Wat vinden jullie van deze uitkomsten/Kun je de resultaten verklaren en wat leer je ervan? /Wat zie je als verbeterkans(en)? Het antwoord op deze vragen dient als input voor het teamontwikkelplan (TOP). In de systematiek van meten, terugkoppelen, bespreken, reflecteren en het maken van een TOP valt nog veel winst te behalen binnen de organisatie. Echter zijn er ook inspirerende voorbeelden van teams die het TOP wel benutten. 

Cliënttevredenheidsonderzoek Ipso Facto – ambulante cliënten bij Trajectum

In 2020 werden cliënten ambulante cliënten bevraagd over hun ervaringen met Trajectum. De conclusies uit dat onderzoek staan hiernaast.

Reflectie en opgepakte acties
We zijn blij met dit mooie resultaat. Uiteraard is er altijd verbetering mogelijk. We besteden veel aandacht aan het betrekken van het netwerk van de cliënt. Bij de cliënten die verblijven binnen Trajectum hebben we hierop minder invloed, omdat dit loopt via de persoonlijk begeleider en de behandelaar. Bij de cliënten die van buitenaf komen probeert de behandelaar samen met de cliënt en de agogisch werkbegeleider het netwerk te betrekken. Aan het begin van het traject wordt samen met de cliënt doelen geformuleerd om zich te kunnen ontwikkelen binnen het vakgebied en op sociale vaardigheden. Een verbeterpunt is om hierover vooraf met de cliënt te bespreken wat hij/zij hierin zou willen t.a.v. het netwerk.

De bekendheid van de klachtenregeling komt maandelijks terug in het cliëntoverleg. Hierin worden verschillende onderwerpen besproken waaronder de klachtenregeling. 

Tot slot is de cliëntenraad in 2022 actief geweest op de locaties om het belang van de cliëntenraad te vertellen door een workshop te houden. Dit met als doel de cliëntenraad op de kaart te zetten en cliënten te enthousiasmeren om lid te worden.

Onderwerp20172022Bijzonderheden
Werk en activiteiten7,78,2• Het vaakst wordt positief geoordeeld over de veiligheid en het hebben van genoeg dagdelen werk. • De aspecten veiligheid en nieuwe dingen leren binnen het werk scoren cliënten significant hoger dan in 2017.
Begeleiding bij werk88,5• Rond de 90% van de cliënten is altijd tevreden over de begeleiding bij het werk. • Een enkele cliënt is niet tevreden en vinden dat er beter geluisterd kan worden.
Zorgplan7,68,1• Cliënten zijn tevreden over de afspraken in het zorgplan, de ontwikkeldoelen, hun betrokkenheid bij het opstellen en evalueren bij het zorgplan. • Ongeveer 40% van de cliënten geeft aan dat het netwerk wordt betrokken bij het opstellen van het zorgplan.
Inspraak en klachtenN.v.t.N.v.t.• Bijna driekwart van de cliënten weet dat er een cliëntenraad is; ruim de helft hiervan is bekend met de activiteiten van de cliëntenraad. • Tweederde van de cliënten weet waar ze terecht kunnen voor een klacht; over de afhandeling zijn de meeste cliënten positief.

Cliënttevredenheidsonderzoek Ipso Facto – ambulante cliënten bij Trajectum

In 2020 werden cliënten ambulante cliënten bevraagd over hun ervaringen met Trajectum. De conclusies uit dat onderzoek staan hieronder.

Reflectie en opgepakte acties
Cliënten zijn positief over de zorg die wij leveren. Ook zijn ze op bepaalde punten kritisch. Zo geven cliënten aan dat niet altijd het netwerk betrokken is bij de behandeling en vinden cliënten niet altijd dat ze minder problemen ervaren dan voorheen, nu ze in behandeling zijn.

Dit kan gedeeltelijk verklaard worden door de formulering van de vragen. Deze sluiten niet naadloos aan bij onze doelgroep en werkwijze. Zo vinden het belangrijk dat we deze doelen samen met de cliënt te formuleren, bij voorkeur met het netwerk. Juist bij onze doelgroep is dit van groot belang. Wij werken systemisch. Dit houdt in dat er naast een behandelaar altijd een maatschappelijk werker of SPV’er wordt ingezet bij de hulpvraag van de cliënt en handvatten te bieden. De cliënt heeft echter de laatste stem in het betrekken van het netwerk bij de behandeling. Hierdoor gebeurt dat in de praktijk niet altijd. Dit zie je terug in de resultaten, terwijl systemisch werken onze basis is.

De reactie op de vraag ‘ik ervaar minder problemen’ geeft aan dat cliënten niet zozeer minder problemen ervaren. Dit is te verklaren. Het kan zijn dat er meer life events of lastige gebeurtenissen spelen bij de client. Dit zegt echter niets over de coping van cliënten met de problemen die ze ervaren. Wellicht zou een vraag als ‘Ik kan door de aangeleerde vaardigheden beter met problemen omgaan’ meer informatie opleveren over het effect van de behandeling. Deze suggestie nemen we mee in het vervolgonderzoek in 2023.

Ten aanzien van de inspraak geeft tweederde van de cliënten aan niet van het bestaan van de cliëntenraad af te weten. Dit is begrijpelijk. De formele cliëntenraad van de sector ambulante zorg is opgegaan in de cliëntenraad van W&A in 2021. Hier hebben we voor gekozen, omdat in de praktijk bleek dat er geen cliënten ambulante behandeling aansloten.

Tot slot bleek dat cliënten niet allemaal geïnformeerd waren over de klachtenbrochure. Inmiddels is onze klachtenbrochure geüpdatet en verspreid op onze locaties. In de praktijk blijkt dat we de brochure echter nog niet actief meegeven tijdens de intake. Dit is een aandachtspunt.

Onderwerp20172022Bijzonderheden
Behandeling7,88,3• Bijna alle cliënten zijn positief over de houding van de behandelaar. • Ruim 80% van de cliënten is positief over de uitleg van de behandeling en de problematiek; 76% is van mening dat ze de juiste behandeling volgen. • Twee derde van de cliënten die medicatie slikt, is hierover positief. • 54% van de cliënten ervaart minder problemen.
Zorgplan7,68,1• Cliënten zijn positief over de verschillende aspecten van het zorgplan: de doelen, het opstellen en evalueren van het zorgplan samen met de behandelaar en of de behandelaar zich aan de doelen houdt. • 46% van de cliënten geeft aan dat het netwerk betrokken wordt bij het opstellen van het zorgplan.
Inspraak en klachtenN.v.t.N.v.t.• Ruim een derde van de cliënten weet dat er een cliëntenraad is; ongeveer een derde hiervan is bekend met de activiteiten van de cliëntenraad. • De helft van de cliënten weet waar ze terecht kunnen voor een klacht; over de afhandeling ruim de helft van de cliënten positief.
Inspraak en klachtenN.v.t.N.v.t.• Bijna driekwart van de cliënten weet dat er een cliëntenraad is; ruim de helft hiervan is bekend met de activiteiten van de cliëntenraad. • Tweederde van de cliënten weet waar ze terecht kunnen voor een klacht; over de afhandeling zijn de meeste cliënten positief.

Kwaliteitsnetwerk FPK – cliënten en medewerkers

 

Het kwaliteitsnetwerk FPK/FPC is een initiatief van enkele forensische instellingen en wordt ook ondersteund door het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP). Locatie Boschoord participeert in dit netwerk met FPK De Beuken.

In oktober 2022 vond de reviewdag plaats. De reviewers waren onder de indruk van de uitgebreide rondleiding en de openheid van de deelnemende medewerkers en cliënten. Aan het einde van de dag werden de volgende parels (wat gaat goed) en oesters (wat zijn verbeterkansen) gepresenteerd.

 

Herhaling
Het reviewteam merkte in de gesprekken op dat sommige parels en oesters van de tweede reviewcyclus gelijk zijn gebleven. Dit geldt specifiek voor de oester ‘uitdragen van LVB-expertise’ en de parels ‘medewerkers voelen zich verbonden met de instelling’ en ‘uitgebreid aanbod van dagbesteding’. De oester ‘communicatie’ kwam ook in eerdere rapporten naar voren onder de oester ‘verbinding’. De nuance is hierin positief veranderd door de continue aandacht voor dit onderwerp die stamt uit de tijd (2018) dat Boschoord onder verscherpt toezicht stond vanuit het IGJ.

Verbeteringen in gang gezet

  • De weg naar scholing: deze oester wordt in 2023 verder opgepakt binnen Boschoord. In 2022 is een nieuw opleidingsplan geschreven, welke wordt geïmplementeerd in 2023. Hierbij is aandacht voor de communicatie, het meenemen van medewerkers in de opleidingsmogelijkheden binnen Boschoord (en de weg er naartoe).
  • Communicatie: deze oester blijft onder de aandacht. Concrete acties zijn het maandelijks verspreiden van nieuwsbrieven op intranet over ontwikkelingen binnen de locatie. Er wordt daarnaast maandelijks een bijeenkomst georganiseerd met als doel de onderlinge verbinding te vergroten tussen management en medewerkers. Ook heeft het locatiemanagement structureel en meer individueel overleg met de teammanagers. Dit met het doel om meer verbondenheid en kortere lijnen te creëren.
  • Het seksualiteitsbeleid binnen Boschoord: over de nieuwe parel zijn medewerkers zijn te spreken. Het geeft ze handvatten om het soms lastige gesprek over seksualiteit met de cliënt te starten. In 2023 wordt het aanbod doorontwikkeld, ook organisatiebreed. In 2023 moet binnen Trajectum een kennisnetwerk actief zijn gericht op het continuüm ‘zo gewoon mogelijk tot aan grensoverschrijdend gedrag’.

Zie ook deze factsheet voor een indruk van de dag.

Kwaliteitsnetwerk De Borg – deelname door medewerkers en cliënten

 

Klinisch Behandelen Noord en Oost en de Sector Ambulante Zorg zijn onderdeel van het kwaliteitsnetwerk De Borg. In maart 2021 vond een review plaats binnen de locaties. De gevonden parels en oesters staan hiernaast beschreven.

Verbeteringen in gang gezet
Rondom het kraken van de oesters zijn we afgelopen en komend jaar organisatie breed bezig om verschillende programma’s en projecten op te zetten en te implementeren: 

  • Programma zorgtrajecten: om de doelmatigheid van de zorg te vergroten en zo de in- en door- en uitstroom beter in te richten.
  • Vernieuwing behandel- en verlofbeleid: voor locatie Boschoord is het verlofbeleid en de bijbehorende werkinstructies rondom de TBS doelgroep herzien in 2022. In 2023 gaan we dit oppakken voor de overige doelgroepen.
  • Implementatie kwaliteitskader forensische zorg: zie de huidige stand van zaken en de planning onder de pijlers 1 t/m 4.

 

Binnen Boschoord (regio Noord) is daarnaast specifiek een aantal zaken in gang gezet:

  • De weg naar scholing: er is een nieuw opleidingsplan geschreven in 2022. Deze wordt geïmplementeerd in 2023. Hierbij is aandacht voor de communicatie, het meenemen van medewerkers in de opleidingsmogelijkheden binnen Boschoord (en de weg er naartoe).  
  • Communicatie: in samenwerking met de afdeling communicatie worden nieuwsbrieven geplaatst op intranet over ontwikkelingen binnen de locatie. Ook wordt maandelijks een bijeenkomst georganiseerd met als doel de onderlinge verbinding te vergroten tussen management en medewerkers. Verder heeft het locatiemanagement structureel en meer individueel overleg met de teammanagers. Dit met het doel om meer verbondenheid en kortere lijnen te creëren die de communicatie ten goede komt.

 

Binnen Berkelland (regio Oost) zijn de volgende zaken in gang gezet:

  • Verbeterde door- en uitstroom: naast het werken in zorgtrajecten is er in 2022 geïnvesteerd op regiovorming, waarin in ieder geval de interne keten al soepeler kan lopen. Dit proces krijgt vervolg in 2023. Ook is er gewerkt aan een soepeler proces rondom op- en afschaling. Dit kreeg in 2022 vorm door een verbeterde samenstelling van de plaatsingscommissie met vertegenwoordiging en mandaat vanuit alle sectoren, inclusief de ambulante zorg.
  • De koppeling risicotaxatie en signaleringsplan: er loopt een pilot met de Broset Violence Checklist op de FHIC. Er wordt hierbij meerdaags gestructureerd gemeten om te bepalen of er aanpassingen moeten worden gemaakt in het signaleringsplan en in de personele bezetting (op- en afschalen). De resultaten hiervan nemen we mee in het organisatie brede traject van vernieuwing van het behandel- en verlofbeleid.
Parels Oesters 
Klinisch behandelen Oost en SAZ
Organisatiebrede gerichtheid op ontwikkeling  De uitstroom van cliënten 
De onderlinge verbinding binnen KBO  De koppeling tussen de risicotaxatie en het signaleringsplan 
Het brede aanbod in activiteiten  
Beleid gericht op bezetting en behoud van medewerkers  
Klinisch behandelen Noord en SAZ
De afstemming op de individuele client Individuele scholingswensen 
Betrekken van het netwerk (ambulante behandeling) Verbondenheid tussen management en medewerkers 
Commitment van medewerkers bij de client Wijze van interne communicatie 
Signaleringsplan als werkdocument Kennen van elkaars kracht en bijdrage aan de klinische behandeling 

Project zorgtrajecten

Trajectum biedt zorg aan cliënten met een licht verstandelijke beperking en onbegrepen en risicovol gedrag (SGLVG+). Deze zorg realiseren we door onze cliënten een gepersonaliseerd zorgaanbod aan te bieden (afgestemd op zijn/haar hulpvraag).

Om nog beter zicht te krijgen op de hulpvraag van de cliënt, kijken we gericht naar de verschillende cliëntdoelgroepen. De verwachting is dat de cliënt binnen elke doelgroep een vergelijkbaar zorgtraject doorloopt en dat dit traject in redelijke mate voorspelbaar is. Wij noemen dit ‘zorgtrajecten’. Landelijk worden dergelijke trajecten ‘zorgpaden’ genoemd.

In een zorgtraject beschrijven we de route van een groep cliënten (de klantreis) door het behandel- en begeleidingsaanbod van Trajectum. De klantreis is voorspellend van aard en richt zich op de gehele keten van Trajectum (van aanmelding tot afsluiting). Op basis van best practices, consensus- en evidence based richtlijnen, weten we dat voor een bepaalde doelgroep een standaard behandel- en begeleidingsaanbod passend is. Hiermee wordt de verwachtte klantreis door de organisatie voorspelbaar.

Zorgtrajecten hebben diverse voordelen, zoals:

  • De cliënt krijgt beter op elkaar afgestemde zorg;
  • Het is duidelijk welke zorgverlener waarvoor verantwoordelijk is;
  • Er wordt (kwalitatief) betere zorg gegeven;
  • Er zijn minder opnames nodig en/of de ligduur kan worden verkort;
  • Er zijn minder administratieve lasten (er worden minder dingen dubbel gedaan);
  • De wachttijden voor cliënten zijn korter;
  • De cliënt is sneller ‘uit zorg’.

 

De ambitie van de Raad van Bestuur/het management om te gaan werken met zorgtrajecten komt niet onverwachts. Door het inrichten van het digitale ECD (ONS), het digitale cliëntportaal (CAREN) en een geüniformiseerd hoofdproces, is al veel voorwerk gedaan om het behandelproces te stroomlijnen en te ondersteunen.

Halverwege 2022 zijn de managers behandelzaken aan de slag gegaan om de behandelinhoud te uniformiseren daar waar mogelijk. Zij hebben vooralsnog de contouren uitgewerkt. Wat wordt waar aangeboden, welke grote doelgroepen worden herkend en wat zijn de uitgangspunten wanneer we gaan werken met zorgtrajecten? De contouren zijn aan het MT gepresenteerd in de Trajectum teamdag van december 2022, waarna groen licht is gegeven voor verdere uitwerking en verdieping.

In 2023 gaan werkgroepen van start, waarbij diverse disciplines gezamenlijk invulling geven aan de zorgtrajecten. Omdat de inzet van het behandel en begeleidingsaanbod veelal afhankelijk is van het leefklimaat en het therapeutisch milieu dat een cliënt nodig heeft, zal dit eerst beschreven moeten worden. Daarna volgt de invulling van het behandel- en begeleidingsaanbod vanzelf.

Leerstoel professor Robert Didden

Sinds 2009 is Professor Robert Didden aangesteld als bijzonder hoogleraar bij Trajectum. Didden doet dit vanuit de Radboud Universiteit in Nijmegen. Met ingang van 1 juli 2022 is deze leerstoel voor nog eens 5 jaar verlengd. Trajectum is blij met deze verlenging, omdat hiermee nog meer onderzoek kan worden gedaan, dat bijdraagt aan de kwaliteit van zorg voor haar cliënten.

Onderzoek en begeleiding
Didden geeft onderwijs aan de Radboud Universiteit en begeleidt aankomende gedragsdeskundigen. Voor Trajectum begeleidt hij onderzoeken van studenten, promovendi, maar ook van klinisch en GZ-psychologen in opleiding. Daarnaast geeft hij cursussen en lezingen over mensen met LVB+.

Leerstoel
Diddens leerstoel ‘verstandelijk beperking, leren en gedrag’ kent 4 doelstellingen:

  • Kenmerken en behoeften
  • Meetinstrumenten
  • Effectiviteit interventies
  • Analyse van zorg

Trajectum Leerstoel Prof. R. Didden

In de kern gaat het om diagnostiek en behandeling van gedrags-/psychische problemen bij mensen met LVB+. In dit document leest u de resultaten van de afgelopen 5 jaar en is een kijkje in het nieuwe onderzoeksprogramma mogelijk.

Over Prof. R. Didden
Didden is sinds september 2003 in dienst bij Trajectum, waar hij startte als GZ-psycholoog in de ambulante zorg. Dit werk deed hij ruim 12 jaar. Naast zijn functie als psycholoog deed hij ook onderzoek bij Trajectum en combineerde beide functies met Universitair Hoofddocentschap aan de Radboud Universiteit. In 2009 werd hij aangesteld als bijzonder hoogleraar bij Trajectum. Tevens was hij betrokken bij de oprichting van de afdeling Kenniscentrum van Trajectum. Een afdeling die bijdraagt aan de kwaliteit van zorg en aan de professionaliteit van Trajectum.

Beleidsmedewerker innovatie Jolande Brummelhuis – Blended Ambulant Behandelen

‘We zetten in op Blended Ambulant Behandelen (BAB) binnen Trajectum. Dit maakt het mogelijk om ambulante cliënten een mix van face to face en digitale behandelmomenten aan te bieden. Binnen blended behandelen wordt een deel van het face to face contact vervangen door filmpjes en opdrachten die voor de cliënt thuis toegankelijk zijn in een digitale behandelomgeving.

Dit gebeurt in afstemming met de cliënten en zijn naasten. De mate waarin digitaal wordt gewerkt hangt af van wat passend is bij de cliënt. Waar nodig wordt het werken aan de opdrachten ondersteund door chatcontact of videocontact met de betrokken behandelaar of casemanager van Trajectum. Zowel het digitale behandelaanbod als het eventuele chat en videocontact loopt via “Jouw Omgeving”. Jouw Omgeving is een voor cliënten eenvoudig te gebruiken digitaal platform waarin zij veilig kunnen werken aan hun doelen. De volgende modules zullen in 2023 digitaal beschikbaar komen:

  • Weet wat je kan: psycho-educatie LVB
  • Grip op Agressie
  • Controle over emoties
  • Verbeter je zelfbeeld
  • Gezonder leven: omgaan met verslaving onderdeel Mijn Gebruik
  • Startmodule FACT

 

Meer eigen regie
Het doel van BAB is om cliënten meer eigen regie te geven in de behandeling. Zo kan de client kan in Jouw omgeving zelf huiswerk maken voor de modules die hij/zij volgt en kunnen hulpmiddelen zoals een dagboek of emotiethermometer worden ingezet. De behandelaar geeft de opdrachten of hulpmiddelenvrij op het platform. Alleen voor de client relevante informatie wordt zichtbaar.

Netwerk betrekken
Een ander doel van BAB is het betrekken van het netwerk van de client. Cliënten kunnen bij de behandelaar aangeven wie uit het netwerk ze (gedeeltelijk) toegang willen geven tot het platform. Hierdoor kunnen zij de (voortgang van de) behandeling volgen of bijdragen aan de behandeling. Dit heeft het voordeel dat het netwerk van de client deelgenoot wordt van de problematiek en de geleerde handvatten. Dit geeft de cliënt steun in zijn/haar directe sociale omgeving buiten de behandeling om – en versterkt daarmee de eigen regie.

 

Signaleringsplan
Jouw Omgeving biedt daarnaast de mogelijkheid om het platform te gebruiken door middel van een app op telefoon of tablet. Dit biedt cliënten de mogelijkheid om hun signaleringsplan altijd bij zich te dragen. Het signaleringsplan wordt gebruikt als de client merkt dat het niet goed gaat. In het signaleringsplan staan deze signalen beschreven en de actie die de client kan doen op dat moment. De cliënt kan via de app interactief gebruik maken van het signaleringsplan. De betrokken behandelaar of casemanager van Trajectum ontvangt een bericht dat het signaleringsplan is gebruikt. Dit biedt aanknopingspunten voor gesprek tussen cliënt en behandelaar en verrijkt de behandeling.

Daarnaast wordt er door de softwareleverancier van Jouw Omgeving hard gewerkt aan zogenaamde koppelingen, waardoor belangrijke informatie uit ONS automatisch door valt in Jouw Omgeving. In de toekomst is de wens en verwachting dat dit ook steeds vaker vice versa zal worden.’

Uitrol blended ambulant behandelen
In mei worden de eerste behandelaren getraind in het aanbieden van blended behandelen en in juni is de livegang van het platform. Het platform en de werkprocessen worden dan tot september getest door medewerkers en cliënten. Op basis van deze bevindingen wordt het platform aangepast en verfijnd. Vanaf half september dit jaar worden de overige teams getraind en wordt het blended ambulant behandelen verder geïmplementeerd.

Bekijk hieronder de animatie over blended behandelen.

 

 

Bekijk video

Beleidsmedewerker kennismanagement Kirsten Wolthuis – Module Weet Wat je Kan

Kirsten: ‘Weet wat je kan’ is een systeemgerichte module psycho-educatie over een lichte verstandelijke beperking (LVB). De module is door het kenniscentrum van Trajectum in samenwerking met Transfore en met een financiële bijdrage van het KFZ ontwikkeld. Het is een module die helpt om als trainer met de cliënt en zijn naasten het gesprek aan te gaan over de beperking, hen te informeren en te adviseren. Hierbij leert de client en zijn omgeving zowel de sterke als minder sterke eigenschappen in relatie tot LVB (her)kennen en hierop te acteren.

E-module Weet Wat Je Kan: evaluatie
Sinds een aantal jaren bestaat ook de e-module WWJK. Hiervan merkten we dat het gebruik helaas achterbleef. Daarom is, wederom met een bijdrage van het KFZ, het gebruik van de e-module geëvalueerd onder medewerkers en cliënten. De voor- en nadelen van blended behandelen en de e-module WWJK werden hierbij opgehaald.

Niet passend
Hieruit bleek onder meer dat trainers een drempel ervaren om de e-module aan te bieden. Een reden hiervoor was bijvoorbeeld dat ze het online aanbieden van de module niet passend vonden voor de cliënt. Ook bestond het materiaal voor trainers voor het geven van de online module gedeeltelijk nog uit papieren handleidingen. Dit bleek niet praktisch te zijn in het aanbieden van een online module. Uit interviews met cliënten bleek dat ze doorgaans goed uit de voeten kunnen met de e-module.

Betere afweging
Op basis van deze resultaten is het trainings- en instructiemateriaal zo aangepast dat het meer duidelijkheid geeft over hoe je de module aan kunt bieden: online of gecombineerd met de papieren versie (blended). Hierdoor kun je als trainer van de module samen met de cliënt een betere afweging maken over op welke manier je de module wilt doorlopen. Bovendien worden instructies uit de papieren handleidingen toegevoegd aan de online module zodat trainers die direct kunnen inzien als zij de module met een cliënt doorlopen.

De toekomst van de e-module WWJK
De e-module Weet Wat je Kan is een van de modules die deel uitmaakt van het project Blended Ambulant Behandelen. Dit project beoogt het online en blended behandelen gangbaarder te maken voor zowel cliënten als medewerkers.’

Programma Innoveren met zorgtechnologie 2019-2022

In 2019 zijn we begonnen met het vierjarig programma Innoveren met zorgtechnologie. Trajectum wilde een inhaalslag maken op het gebied van e-health. De Stichting tot Steun aan Trajectum (StS) heeft het programma ondersteund met een subsidie.

Er is gewerkt vanuit een visie op verandering en innovatie. Zorgtechnologie is voor Trajectum een middel om op een eigentijdse manier goede en betaalbare zorg te bieden. Binnen het programma is ruimte om te innoveren, proberen en te leren. Het programma is erop gericht om zorgtechnologie aan te laten sluiten bij de zorgvraag van de cliënt en organisatiebrede veranderingen in gang te zetten. Blijvende vernieuwing begint bottom-up, waarbij het uitwerken en opschalen van de goede ideeën centraal staat (zie afbeelding 1). Om kennis uit te wisselen zijn de pijlers 1) Living Labs en uitleenservice, 2) innovatiegroepen en pilots en 3) projecten (zie afbeelding 2) verbonden in een netwerkstructuur. Eind 2022 hebben we het vierjarige programma afgerond.


Afbeelding 1: werkwijze innovatie – Klik hier om de afbeelding te vergroten


Afbeelding 2: pijlers innovatie- Klik hier om de afbeelding te vergroten

Living labs

Trajectum heeft 2 Living Labs gerealiseerd op de locaties Boschoord en Berkelland. Dit is een ingerichte werkplaats waar cliënten, verwanten en medewerkers kunnen:

  • kennismaken met zorgtechnologie
  • deelnemen in de ontwikkeling van het aanbod en
  • vergroten van de digi-vaardigheden.

Producten die in het living lab aanwezig zijn kunnen geïntegreerd worden in de behandeling. Er zijn open dagen georganiseerd en de Living Labs zijn op verzoek van teammanagers en een cliëntenraad ‘on tour’ gegaan naar Trajectum locaties.

Cliëntervaringen in beeld

Cliënten zeggen:“In het living lab kom ik een uurtje per week. Ik vind het fijn dat ik mag komen voor ontspanning. Hier gebruik ik diverse producten zoals de akoestische stoel, mediaspellen, de zwaarteknuffel, een spel om elkaar te leren kennen. De ruimte is rustgevend en fijn om hier te zijn.”

“Ik leer om te gaan met spullen, hoe deze werken, hoe opladen en hoe het uitgezet moet worden. Ik leer met spullen om ontspanning te ontdekken in mijn lijf.”

“In het Living Lab leer ik om mezelf te vertrouwen. Ik leer om te gaan met spullen en ik help Wietske met uitpakken van pakketjes die voor het Living Lab binnenkomen.”

“Ik kom hier voor mijn ontspanning, omdat ik dat nodig heb.”

 

Uitleenservice

Trajectum heeft een uitleenservice voor zorgtechnologie. Zolang zorgtechnologie bijdraagt aan de behandeling van een cliënt en hij/zij/hen in zorg is bij Trajectum kan het product worden geleend.

Alleen enkele duurdere producten kunnen maximaal voor 6 weken worden geleend. De kosten van de geleende producten komen ten laste van de uitleenservice. De uitvoering van de uitleenservice ligt voor heel Trajectum bij de 2 Living Labs. Per product zijn video’s gemaakt met uitleg voor cliënten en zijn ervaringen beschreven. Aan de hand van digitale vragenlijsten vragen we gebruikerservaringen uit.

 

Akoestische stoel
“Om niet mijn geïrriteerdheid in agressie om te zetten, maar gewoon rustig in die stoel zitten en tot mezelf komen.”

“Als ik geïrriteerd ben vraag ik of ik in de stoel mag zitten. Dan ga ik in die stoel zitten, dan word ik toch wel weer rustig.”


Medewerkers over de akoestische stoel:

“…de cliënt wordt zichtbaar minder gespannen.”

“…dat de spanningsboog weer wat groter wordt, omdat de prikkels weg gefilterd worden.”

“Ze hebben zelf de sleutel in handen om hun spanning te reguleren. Ze kunnen zelf een actie ondernemen in plaats van dat ze dat altijd met ons moeten doen.”

Sprekende knop
“Mag ik die sprekende knop op mijn kamer? Dan hoef ik niet telkens groepsleiding te vragen hoe laat het is.”

Sterrenprojector
“Ik heb de sterrenprojector elke avond aan. Daar word ik lekker rustig van. Dan kijk ik naar die kleurtjes die door de kamer gaan. Dan val ik zo in slaap.”

INMU Relaxkussen:

“Ik kan echt niet zonder hoor! Hij ligt altijd bij mij als ik ga slapen. Als ik wegga bij Trajectum doe ik die als eerste onder in mijn tas.”

“Hij geeft mij hetzelfde gevoel als drugs.”

Zwaartekussen
“Ik vind het zwaartekussen heel fijn want het geeft me rust, het geeft druk op mijn benen en dat is fijn, zorgt voor ontspanning. Bij het avondeten leg ik hem op mijn schoot. Omdat ik dan alleen eet op mijn kamer en onrust ervaar.”

1

Akoestische stoel
“Om niet mijn geïrriteerdheid in agressie om te zetten, maar gewoon rustig in die stoel zitten en tot mezelf komen.”

“Als ik geïrriteerd ben vraag ik of ik in de stoel mag zitten. Dan ga ik in die stoel zitten, dan word ik toch wel weer rustig.”


Medewerkers over de akoestische stoel:

“…de cliënt wordt zichtbaar minder gespannen.”

“…dat de spanningsboog weer wat groter wordt, omdat de prikkels weg gefilterd worden.”

“Ze hebben zelf de sleutel in handen om hun spanning te reguleren. Ze kunnen zelf een actie ondernemen in plaats van dat ze dat altijd met ons moeten doen.”

2

Sprekende knop
“Mag ik die sprekende knop op mijn kamer? Dan hoef ik niet telkens groepsleiding te vragen hoe laat het is.”

3

Sterrenprojector
“Ik heb de sterrenprojector elke avond aan. Daar word ik lekker rustig van. Dan kijk ik naar die kleurtjes die door de kamer gaan. Dan val ik zo in slaap.”

4

INMU Relaxkussen:

“Ik kan echt niet zonder hoor! Hij ligt altijd bij mij als ik ga slapen. Als ik wegga bij Trajectum doe ik die als eerste onder in mijn tas.”

“Hij geeft mij hetzelfde gevoel als drugs.”

5

Zwaartekussen
“Ik vind het zwaartekussen heel fijn want het geeft me rust, het geeft druk op mijn benen en dat is fijn, zorgt voor ontspanning. Bij het avondeten leg ik hem op mijn schoot. Omdat ik dan alleen eet op mijn kamer en onrust ervaar.”

 

Resultaten in getallen

Als zorgtechnologieproducten in het Living Lab positief beoordeeld zijn, worden deze, na goedkeuring door de stuurgroep, opgenomen in de uitleenservice. Op peildatum 15 november 2022 zijn 32 producten goedgekeurd, 9 producten afgewezen en 9 producten nog niet beoordeeld.

De uitleenservice wordt nog niet door iedereen gebruikt, maar de aanvragen groeien gestaag. Het aantal aanvragen bij de uitleenservice:

 

Vervolg in 2023


Besloten is dat het programma een jaar lang wordt verlengd om de implementatie van e-health te verstevigen. Op te pakken aandachtspunten hierin zijn het:

  • Meer outreachend laten werken van de living lab agogisch werkbegeleiders om de implementatie op een afdeling te kunnen ondersteunen.
  • Maken van een interne training over het gebruik van zorgtechnologie uit de uitleenservice.
  • Opleveren van een businesscase voor het vervolg.
  • Integreren van e-health in zorgprocessen.
  • Registreren in het ECD welke zorgtechnologie in de behandeling gebruikt wordt en als onderdeel van de zorgplancyclus beoordelen hoe dit bijdraagt aan de behandeling.
  • Organiseren van meer open dagen en ‘on tour’ gaan.
  • Afronden van het onderzoek naar gebruikerservaringen via vragenlijsten.

Teammanager Ravenswoud Stefan van der Veen – werken met TOP

‘Sinds een klein jaar ben ik teammanager op de locatie Ravenswoud in Friesland. Dit bevalt me erg goed. Hiervoor was ik jarenlang groepsleider/persoonlijk begeleider. Door het volgen van de opleiding Management in de zorg kon ik de overstap naar teammanager maken. 

Innovatie in de praktijk
Op onze locatie zijn we graag bezig met innovatie. Zowel ikzelf als de (persoonlijk) begeleiders hebben hier affiniteit mee en zien kansen en mogelijkheden. Een voorbeeld hiervan is de aanschaf van het systeem ‘Mijn eigen plan’, op verzoek van een aantal collega’s. Dit is een interactief scherm dat aan de muur hangt, waarvan medewerkers en cliënten gebruik maken. Het scherm heeft als functie om relevante informatie over het dagprogramma te delen met cliënten en ze hierdoor meer duidelijkheid en eigen regie te geven. Ook wordt het team minder bestookt met vragen over bijvoorbeeld het eten, wie wanneer aanwezig is, etc. Dit creëert rust voor iedereen.

Zelf aan de slag met ontwikkelpunten
‘Mijn eigen plan’ is onderdeel van ons Teamontwikkelplan (TOP). De functie van dit TOP is om de door ons gekozen ontwikkelpunten, uit bijvoorbeeld (team)overleggen en het werkklimaatonderzoek, te bundelen en te prioriteren. Vervolgens verdelen we de ontwikkelpunten binnen het team en voeren de projecten in kleine projectgroepjes uit. Ik heb als teammanager vooral de rol om te faciliteren en de voortgang te monitoren. 

Ambities genoeg
In ons TOP staan ook onderwerpen als beter leren rapporteren, het verbeteren van de dagstart en de overdracht en het ontwikkelen van een visie op vitaliteit voor cliënten. Ambities zijn er genoeg in ons team. Ook is er aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers in het TOP. Zo hebben we een teamdag en teamcoaching. Hieruit komen ook individuele ontwikkelpunten voor medewerkers. 

Overzicht
Het werken met het TOP levert mij en het team overzicht op. Ik neem het team hier zoveel mogelijk in mee tijdens verschillende overlegmomenten.’ 

Klik hier voor een voorbeeld van een TOP-format

Klachten in 2022

Trajectum wil cliënten goede zorg aanbieden. Dit is ook een verplichting vanuit de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (hierna: Wkkgz). Het is daarnaast voor Trajectum belangrijk dat cliënten tevreden zijn met de zorg die zij krijgen. De klachtencommissie draagt bij aan dit doel. In 2022 ontvingen zij 111 ingevulde klachtformulieren van cliënten, met in totaal 161 klachten. Hiervan waren 10 klachten niet-ontvankelijk. De overige klachten zijn allemaal in behandeling genomen. In 2022 zijn er 7 klagers in het gelijk gesteld. Alle klagers, wiens klacht gegrond is verklaard, hebben vanuit Trajectum een reactie op de uitspraak ontvangen. Ook de klachtencommissie heeft hier een afschrift van ontvangen.

Lees hier het jaarverslag klachtencommissie 2022.

Medezeggenschap CCR 

Trajectum heeft naast een cliëntenraad per locatie, ook een Centrale Cliëntenraad. Deze groep vergadert in Zwolle. Er zit één cliënt in van elke locatie. Ze vergaderen 10 keer per jaar. 4 keer per jaar vergaderen ze met de Raad van Bestuur om de visie van de cliënten te geven op het beleid en de gang van zaken.

Medezeggenschap OR 

Wij vinden het belangrijk dat medewerkers invloed hebben op de gang van zaken binnen Trajectum. Daarom hechten we veel waarde aan onze ondernemingsraad.

Lees hier het volledige verslag van de OR over 2022.

 

Bekijk het complete bestuursverslag + jaarrekening 2022 als PDF

Pijler 4: Samenwerken

 

 

De pijler Samenwerken houdt in dat medewerkers elkaar opzoeken en kennis delen. Maar ook dat we samenwerken met andere zorgorganisaties.

Trajectum opereert binnen de kwaliteitseisen onder pijler 4. Voor 80% voldoen we al aan de toekomstige kwaliteitskaders. Hierbinnen hebben wij ook 5 verbeterambities geformuleerd. We doen veel, maar soms zijn zaken gefragmenteerd beschreven en belegd. Dit kunnen en willen we verbeteren en in samenhang oppakken binnen Trajectum. Dit geldt ook voor overige 20% van de eisen waarvan nog aangetoond moet worden of we voldoen.

 

Ontwikkelingen binnen pijler 4

  • In 2022 hebben we continuïteit aangebracht in diverse samenwerkingsverbanden, zoals PRO. Klik hier voor het artikel met Sanja Bouman over PRO. Maar ook met expertisecentrum De Borg, waarin wij samen met 3 SGLVG-zorginstellingen deelnemen en de kwaliteitsnetwerken binnen de (forensische) zorg: De Borg en FPC/K.

  • Trajectum is eind 2022 samen met de zorginstellingen Alliade, De Zijlen en Van Boeijen een ketensamenwerking aangegaan. Dit met als doel om te verkennen hoe de zorg voor deze complexe VG-doelgroep verder verbeterd kan worden. In 2023 gaat de eerste expertisegroep verslaving van start. Klik hier voor het artikel.

  • Binnen Trajectum werd in 2022 gewerkt aan regiovorming binnen Oost en Noord – en daarmee samenhangende overlegstructuren. Deze regiovorming wordt in 2023 verder uitgewerkt.

Rein van den Bos (locatie Boschoord) en Inge Boelsma (locatie Berkelland) – pilot CLeVR

Begin 2022 zijn onder andere Rein van den Bos van locatie Boschoord en Inge Boelsma van locatie Berkelland getraind in het programma CLeVR. Dit is een softwareprogramma waarin cliënten middels een Virtual Reality (VR) bril om leren gaan met agressieproblematiek (Boschoord) en het oefenen met verlof (Berkelland). Stichting tot Steun heeft de aanschaf van deze apparatuur mogelijk gemaakt. Half 2022 zijn we een pilot gestart met het in gebruik nemen van deze software op beide locaties.

Voor welke cliënten
Rein van den Bos (Boschoord): Binnen locatie Boschoord wordt VR gebruikt om invulling te geven aan een onderdeel van het programma Grip op Agressie (GoA). Dit behandelprogramma, gebaseerd op cognitieve gedragstherapie, omvat 7 modules en bieden wij op indicatie aan voor onze cliënten. In module 6 ‘Omgaan met Boosheid en Agressie II’ oefenen deelnemers door rollenspellen de aangeleerde vaardigheden in de praktijk.

De methode GroVR – baas over je boosheid – wordt gebruikt om deelnemers die moeite hebben om in een groep te functioneren toch de gelegenheid te bieden om aangeleerde vaardigheden in de praktijk te brengen. Maar dan in een ander, passend jasje. Op deze manier leren cliënten door een individuele behandeling in een VR omgeving om te gaan met boosheid en agressie. Situaties worden levensecht nagespeeld. De behandelaar kan de tegenspeler van de client in de VR omgeving sturen en (met stemvervormer) verbaal reageren.  

Inge Boelsma (Berkelland): Binnen onze locatie kunnen cliënten die de eerste 12 weken in de observatieperiode zitten in principe met VR oefenen. Van tevoren wordt gericht bekeken door de persoonlijk begeleider waar vraagstukken liggen voor de cliënt rondom verlof.

Door de inzet van VR kunnen cliënten, vooral als ze wat minder verbeeldingskracht hebben, oefenen met verlof en sociale interactie (druk of rustig en mate van oogcontact) binnen verschillende omgevingen. Op dit moment biedt CLeVR verschillende omgevingen waarbinnen gelopen kan worden of waarbinnen gepraat kan worden, bijvoorbeeld: de supermarkt, het park, de bus en een café. Het oefenen met verlof via CLeVR kan uiteindelijk worden meegenomen in het advies voor verlof buiten de behandelkliniek.

Werkwijze en samenwerking
Rein van den Bos (Boschoord): ‘De methode die we gebruiken heet GRoVR en is ontwikkeld binnen Cosis Assen. Met deze organisatie werken we samen. Mijn concullega leert mij deze individueel gerichte methode met VR. Hij leert mij situaties die ik kan uitproberen met cliënten. Ik leer hem op mijn beurt de klinische methode zoals wij die aanbieden vanuit de module GoA, zonder gebruik van VR. Zo leren we van elkaar en helpen we elkaar verder. Dit doen we met gesloten beurs.’

Inge Boelsma (Berkelland): ‘De afgelopen 1,5 jaar heb ik 11 aandachtsfunctionarissen getraind om CLeVR te leren gebruiken. De bedoeling is dat zij de cliënten gaan behandelen en dat ik er uiteindelijk tussenuit stap. Naast het trainen van de aandachtsfunctionarissen heb ik mij beziggehouden met het schrijven van scènes en het opstarten van deze pilot. Deze scenes omvatten verschillende verlofsituaties door het kiezen van een omgeving en de mate van sociale interactie en drukte. Uiteindelijk vormen al deze scènes een bibliotheek waaruit de behandelaar een voor de cliënt passende situatie kan kiezen.‘

Eerste ervaringen
Rein van den Bos (Boschoord): ‘Als trainer had ik in het begin, ondanks mijn enthousiasme, wat last van drempelvrees. Gaandeweg bleek echter dat het programma intuïtief in elkaar zit. Als snel kon ik er mijn weg in vinden. De cliënt die ik heb getraind kende deze manier van werken met VR al vanuit een andere zorginstelling.

Nu we 9 sessies verder zijn, kan ik zien dat de cliënt stappen maakt. Binnen de GoA-module leerde hij al om bij boosheid uit de situatie te stappen en te ontspannen. Maar het lukte hem in een groep niet om de stap te zetten van terugkomen in de situatie en actie te ondernemen en tot afronding te komen. Door individueel in VR-situaties te oefenen leert hij om met zijn boosheid om te gaan in plaats van het alleen uit de weg te gaan. Dit zorgt ervoor dat cliënten adequaat met situaties leren omgaan en de boosheid zich niet opstapelt (met escalatie tot gevolg).’

Inge Boelsma (Berkelland): ‘Als trainer vond ik de virtual reality-omgeving heel echt aanvoelen in het begin. Inmiddels heb ik 4 cliënten behandeld met CLeVR en begin ikzelf aan de VR te wennen. Ik moet ervoor blijven waken dat dit voor cliënten die starten of die VR willen proberen niet zo is. Zij geven de controle uit handen en zetten een bril en noise cancelling-koptelefoon op en bevinden zich in een andere wereld.

Ik merk dat veel collega’s en cliënten last hebben van drempelvrees. De VR-bril is heel passend voor het oefenen van verlof en past bij de huidige ontwikkelingen. Maar onbekend maakt ook onbemind. Het heeft tijd nodig. Daarom probeer ik zoveel mogelijk cliënten en collega’s de VR-bril uit te laten proberen. Regelmatig heb ik een spreekuur waarop iedereen kan binnenlopen. Dit lijkt te werken.

Zowel cliënten als medewerkers zijn over het algemeen onder de indruk van de VR-omgeving. Het voelt echt en daardoor reageert de cliënt zoals hij in de buitenwereld zou reageren. Tegelijkertijd is het heel persoonlijk en kan het effect verschillen. Zo had ik een client die het heerlijk vond om ‘vrij’ rond te lopen in de omgeving zonder muren en beperkingen. Hij leefde helemaal op en wilde in de VR-omgeving contact maken en praten met de mensen die hij tegenkwam. Toen hij daarna in het hier en nu terugkwam, kwam het gevoel van ‘opgesloten zijn weer terug. Dat viel hem zwaar op dat moment. Ook had ik een client met sociale angst die het juist te eng vond om zoveel mensen tegen te komen die oogcontact met hem maken. Van tevoren kun je dit niet inschatten. Het is een kwestie van proberen.’

Beleidsmedewerker Innovatie Annet Sol – Ketensamenwerking: expertisenetwerk verslaving

In Nederland is er een doelgroep volwassenen met een verstandelijke handicap en bijkomende problematiek die tussen wal en schip valt. De zorginstellingen Alliade, De Zijlen, Trajectum en Van Boeijen-groep verkennen de wijze waarop de zorg voor deze complexe VG-doelgroep in samenwerking verder verbeterd kan worden. Eind 2022 was de aftrap van deze ketensamenwerking. Er vond een kennismaking plaats op 1 december 2022, waarbij alle partners aanwezig waren.

Expertisegebieden
6 expertisegebieden staan de komende jaren centraal in deze ketensamenwerking. Dit zijn: verslaving, psychische kwetsbaarheid, complexe LVB+, seksueel overschrijdend gedrag, meervoudig verstandelijk beperkt (gesloten/besloten) en vrouwen met psychische kwetsbaarheid. Met het expertisenetwerk verslaving wordt in 2023 als eerste gestart.

Doel expertisenetwerk verslaving
Het doel van het expertisenetwerk verslaving is het beschikbaar stellen, bij elkaar brengen en ontsluiten van expertise en kennis. Dit gebeurt op verschillende niveaus. Begeleiders, gedragswetenschappers, locatiehoofden, managers, behandelaren en artsen uit de organisaties waar cliënten met een verslaving wonen worden betrokken.

Handvatten voor passende zorg
Met deze kennis en expertise ontwikkelt het expertisenetwerk vervolgens handvatten voor professionals, waardoor zij beter toegerust zijn om passende zorg te bieden. Hiermee wordt voorkomen dat cliënten ontregelen, in crisis komen en/of een contra indicatie voor zorg krijgen door hun verslaving.

FHIC: crisisbedden 2.0

In 2022 is de nieuwe crisisafdeling FHIC in Berkelland geopend. Afdeling de Stuw is de eerste FHIC-afdeling van Nederland voor mensen met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Leefwerkklimaatondersteuner Douwe van der Meiden werkt op de Stuw en is al vanaf het begin betrokken bij de FHIC.

FHIC betekent forensic high & intensive care. Het is een afdeling voor forensische patiënten in een (dreigende) crisis. De manier van werken op een FHIC is anders dan op een gewone crisisafdeling. Begeleiders houden meer contact met de cliënten en er wordt zo min mogelijk drang en dwang gebruikt. Dat zorgt voor minder escalaties. Daardoor wordt de zorg veiliger voor cliënt en begeleider.

Mirjam Wigbolus, manager klinisch behandelen Oost, en regiodirecteur Jeroen van Oijen stonden aan de wieg van de FHIC. Ze vertellen hoe de besluitvorming en de implementatie van de FHIC-methode zijn verlopen.

Gestart in 2018
Mirjam: “Een afdeling ombouwen naar FHIC is niet van de ene op de andere dag gedaan. Met mijn aantreding in 2018 was de wens om te starten met de FHIC er al. Dat kwam voort uit de GGZ waar ze rond 2010 de HIC vormgegeven hadden. Rond 2015 heeft dat zich doorontwikkeld naar de forensische zorg. En ook Trajectum wilde daarin mee.”

Als startpunt werd er een open bijeenkomst georganiseerd voor iedereen die verbonden was aan de crisisafdeling in Rekken. Mirjam: “Bij Fivoor, een forensische zorginstelling in het zuiden van het land, waren ze al verder in het proces. Een van hun medewerkers kwam vertellen hoe de overstap van gewone crisisafdeling naar FHIC bij hun gegaan is. Dat plantte al een zaadje bij veel mensen. Toen hebben we een projectgroep opgericht met allerlei disciplines. Om te kijken hoe wij er zelf mee aan de slag konden gaan.”

 

Van beheerscultuur naar kwaliteit van leven
Dat begon bij belangrijke zaken als personeel en huisvesting. En dat personeel was niet direct enthousiast. Mirjam: “Werken op een FHIC vraagt veel van een begeleider. Er zijn veel minder kaders, afspraken, regels en programma’s. We zijn van een beheerscultuur teruggegaan naar een vrijere cultuur. Daarin zijn natuurlijk nog steeds grenzen en regels, maar we gaan veel meer uit van de kwaliteit van leven van de cliënt. Jeroen: “Een van de grootste verschillen tussen de FHIC en een reguliere crisisafdeling is dat we nu echt aan de slag gaan met de cliënt. We vangen niet alleen op, we proberen er ook zoveel mogelijk voor te zorgen dat ze niet verder wegzakken. In die periode zagen we mensen vertrekken die dat niet zagen zitten, maar gelukkig trok het ook juist een groep nieuwe medewerkers aan die hier juist blij van worden.”

Werkgroepen
Met een groep enthousiaste medewerkers werd er in verschillende werkgroepen gewerkt aan handboeken, een FHIC-monitor en werden er auditoren opgeleid. In 2019 kreeg de overstap naar de FHIC een boost, doordat op 1 januari 2020 de Wet Bopz vervangen werd door de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd). Binnen de Wzd staat de cliënt centraal: dat sluit goed aan op de manier van werken op de FHIC.  Mirjam: “Halverwege 2019 zijn we gestart met een voorbereiding op 24 uurs-opname op de crisisafdeling. Dat heeft het werken in een stroomversnelling gebracht. Toen kwam ook de shift in mindset. Het was niet alleen meer een managementding, maar het team zei: ‘zo willen we voortaan werken.’”

Cliënt voorop
De FHIC-bedden zijn deels bedden van het zorgkantoor. In deze bedden worden mensen met een Wlz (Wet langdurige zorg)-indicatie in crisis opgenomen. Dat gaat in overleg met een onafhankelijke crisisreggisseur. Jeroen van Ooijen: “We zijn aan het onderzoeken of we ook mensen in crisis kunnen opvangen die (nog) niet onder de Wlz vallen. Dat stemmen we af met financiers en ketenpartners. Maar onder welke wet de cliënt ook valt: we zorgen ervoor dat hun belangen altijd voorop staan. Bijvoorbeeld door ook intensief samen te werken met reguliere crisisafdelingen.”

Jeroen en Mirjam zijn het erover eens dat zij ‘slechts’ faciliteren. Jeroen: “Het is het team dat het moet doen.” Mirjam vult aan: “Het is heel mooi om te zien hoe enthousiast het team nu is. Dankzij een groepje kartrekkers heeft het hele team een shift gemaakt. Daar ben ik heel trots op!”

Pijler 5: Informeren over resultaten

 

 

De pijler Informeren over resultaten houdt in dat we eerlijk en duidelijk rapporteren over wat we doen. We reflecteren en leren en verbeteren continu.

 

Kwaliteitscijfers 2022

Hieronder staan de belangrijkste cijfers over 2022 op een rij.

 

Cijfers (forensische) zorg 2022

 

Aanbod zorgsettings Trajectum

3: Ambulant kwaliteitsstatuut sectie III – multidisciplinair
4: Outreachend
5: Klinisch (exclusief forensische en beveiligde zorg)
6: Forensische en beveiligde zorg – klinische zorg
7: Forensische en beveiligde zorg – ambulante zorg

Beveiligingsniveaus

0, 1, 2 en 3 

Aantal cliënten in zorg (31-12-2022)

2.392 cliënten

Aantal forensische cliënten

529 cliënten (t.o.v. 571 cliënten in 2021) 

Verhouding cliënten financieringsstromen 2022

Verhouding omzet financieringsstromen 2022

 

Trajectum bood in totaal aan 2.392 cliënten zorg op peildatum 31 december 2022. Hiervan ontvingen er 529 cliënten (32%) forensische zorg. Dit is een daling van een kleine 7% ten opzichte van 2021, waarin er 571 cliënten forensische zorg ontvingen.

Implementatie kwaliteitskader Trajectum

Naar aanleiding van de komst van het kwaliteitskader forensische zorg hebben wij een meerjarenplan geschreven. Hierin is de globale planning van de implementatie van het kwaliteitskader per pijler beschreven. Aan de hand van ons kwaliteitskader Trajectum – waarin ook het nieuwe kwaliteitskader gehandicaptenzorg verwerkt is – en het werkplan dat hierbij hoort wordt de planning en voortgang van acties op specifieke eisen binnen de pijlers geconcretiseerd.

Zoals het figuur hiernaast laat zien is er nog veel winst te behalen in het bestendigen en uitbouwen van samenwerkingsrelaties en de aandacht voor vakmanschap. 

 

 

Scores Forensische prestatie indicatoren (peildatum 31-12-2022)

Forensische prestatie indicatorTeller/noemerPercentageNorm (%)
Indicator 1
Risicotaxatie ambulant 4/667%65%
Risicotaxatie klinisch0/0n.v.t.70%
Risicotaxatie FPC94/11581,70%80%
Indicator 3
Ernst van de problematiek ambulant4/580%60%
Ernst van de problematiek klinisch0/0n.v.t.60%
Ernst van de problematiek FPC91/133 -68,40%60%

Forensische prestatie indicatoren (FPI)

We voldoen aan de gestelde normen van de prestatie indicatoren. Er is ook ruimte voor verbetering. Vooral bij cliënten die vaak overgeplaatst zijn binnen een jaar of die binnen de sector specialistisch verblijf wonen, wordt de termijn van het invullen van meetinstrumenten (zoals de risicotaxatie) niet altijd gehaald. Los deze normen vinden wij binnen Trajectum dat er bij onze cliëntgroep veel aandacht moet zijn voor veiligheid en risico’s.

Conclusies en verbeteringen

Wij zetten daarom in op verbetering door het:

  1. Optimaliseren van de informatievoorziening: sinds 2021 hebben (team)managers inzicht in de resultaten van de 3 forensische prestatie indicatoren in een dashboard. Hieruit wordt duidelijk of er per sector voldaan wordt aan de gestelde normen door de DJI per indicator. Per september 2022 is daar het dashboard voor behandelaren bijgekomen. Hierop kunnen ze zien welke instrumenten voor welke cliënt (opnieuw) moeten worden afgenomen en op welke termijn. Hiermee is de informatievoorziening, waarin alle betrokkenen zijn meegenomen, aanmerkelijk verbeterd.

  2. Optimaliseren van het proces: om het proces van het afnemen van de meetinstrumenten bij de client tot het opleveren van de forensische prestatie indicatoren op organisatieniveau soepel te laten verlopen is er eind 2022 een procesbeschrijving gemaakt. De verantwoordelijkheid voor het op orde hebben van de meetinstrumenten is hierbij zo laag mogelijk in de organisatie gelegd. Taken en rollen zijn beschreven.

Wet zorg en dwang

Onvrijwillige zorg – forensisch kader:

Trajectum hanteert drie Wzd-categorieën specifiek voor cliënten binnen het forensische kader:

  1. Beperking bewegingsvrijheid
  2. Beperking in de vrijheid het eigen leven in te richten
  3. Het recht op ontvangen van bezoek

Voor alle categorieën zien is een stijgende lijn te zien in de WZD-cijfers.

Bekijk de afbeelding groter

Eén verklaring hiervoor is dat Trajectum in 2022 overgestapt is van PlanCare2 naar ONS. ONS registreert WZD-maatregelen anders dan PlanCare2 deed. Daarnaast is er meer aandacht voor en bewustzijn op het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen, waardoor er steeds beter wordt geregistreerd. Tot slot is de aard van de maatregelen inherent aan de locatie en het beveiligings-niveau waar de forensische cliënt verblijft, waardoor afbouw niet direct in de cijfers terug is te zien.

 

Onvrijwillige zorg:

De overige onvrijwillige zorg wordt als reguliere WZD-maatregelen geregistreerd. Over 2022 zien deze er als grafiek als volgt uit.

WZD-maatregelen heel Trajectum 2022 per kwartaal – Bekijk de afbeelding groter

 

Totaal WZD-Cijfers 2022 per categorie per sector – Bekijk de afbeelding groter

Totaal aantal WZD-maatregelen per sector 2022 – Bekijk de afbeelding groter


De sectoren Klinisch Behandelen registreren de meeste Wzd-maatregelen. Dit beeld is passend gezien de fase van de behandeling waar cliënten zich binnen deze sectoren bevinden en de bijbehorende mate van beveiliging – die hoger is ten opzichte van de sectoren Specialistisch verblijf. Maatregelen worden bewust ingezet en geëvalueerd. Om blijvende aandacht te geven gaan we vanaf 2023 werken met aandachtsfuctionarissen binnen teams.

Incident meldingen 2022

De meeste incidenten die in 2022 zijn gemeld vallen in de hoofdcategorieën agressie (45%) en medicatie (31,5%). Dit is in lijn met 2021.

Agressie:

Agressie is onder te verdelen in verschillende subcategorieën:

  • Agressie tegen objecten
  • Fysieke agressie
  • Passieve agressie
  • Verbale agressie

De meeste incidenten vielen binnen de subcategorie verbale agressie. Op cliëntniveau werden bij meldingen rondom agressie passende maatregelen genomen t.a.v. de behandeling en/of bejegening. Een verdiepende analyse naar de hoofdcategorie agressie en subcategorie verbale agressie wordt gemaakt in 2023 wanneer de teams real time cijfers tot hun beschikking hebben.

Hoofdcategorieën Incidentmeldingen 2022%
Agressie45
Arbeidsongeval<1
Automutilatie4
Brand<1
Contrabande4
Crimineel gedrag<1
Discriminatie<1
Medicatie31,5
Medisch/somatisch2
Ongeoorloofde afwezigheid2
Seksueel grensoverschrijdend gedrag3
Suïcidaal gedrag5
Suïcide (poging/geslaagd)<1
Overlijden<1

 

Medicatie:

De meeste incidenten in de hoofdcategorie medicatie werden gemeld betroffen een medicatie weigering. Cliënten die vrijwillig verblijven bij Trajectum hebben het recht om de voorgeschreven medicatie niet te gebruiken. Pas wanneer er een gevaar is voor de cliënt zelf of diens omgeving, kan het weigeren van medicatie problematisch worden. Het maakt daarom om welk soort medicatie het gaat. Die informatie halen we niet uit de meldingscijfers maar uit het dossier, waardoor de cijfers hierover geen informatie geven. In het dossier wordt ook vastgelegd dat er een afweging is gemaakt of er een vrijheidsbeperkende maatregel aangevraagd dient te worden omdat het weigeren van de medicatie de behandeling en de cliënt schaadt of dat dit niet het geval is.

In 2023 wordt onderzocht of meer antwoordmogelijkheden in het incident meldformulier meer zicht kunnen geven op de precieze aard van de medicatieweigering. Of dat dit juist enkel meer administratieve lasten oplevert. Er wordt een medicatie commissie opgestart in 2023, waardoor de leercyclus van medicatie incidenten organisatie breed meer aandacht krijgt.

 

Opbrengst centrale en decentrale MIO-commissies 2022 en vooruitblik 2023:

Om structureel op de incidentmeldingen te reflecteren zijn medio 2021 de centrale en decentrale MIO (melding incidenten en ongevallen) commissies opgestart. De centrale en decentrale MIO- commissies zijn in 2022 verder ingericht. Hierbij werkten ze met een nieuw incident meldsysteem. De overgang van het oude incident meldsysteem naar het nieuwe systeem is goed verlopen. Er kan binnen de commissies echter nog een verbeterslag gemaakt worden in het duiden van de cijfers en de leercyclus die hieraan vastzit.

Het jaar 2023 staat in het teken van het koppelen van het incident meldsysteem aan het datawarehouse – en zichtbaar worden in het hieraan gekoppelde dashboard. Hierbij wordt data real time beschikbaar. Dit zal een enorme zwengel geven aan de 3 leercycli (op organisatie-, locatie- en teamniveau) binnen Trajectum.

Terugblik 2022 (RvT en RvB)

Trajectum heeft grote stappen gezet in 2022. Na 2 jaar waarin corona veel impact had, is het gelukt om een aantal grote projecten binnen de organisatie te implementeren. En om voorbereidingen te treffen voor de jaren voor ons.

Vooral op het gebied van ICT, de implementatie van het nieuwe zorgprestatiemodel en recruitment hebben we in 2022 grote stappen gezet.

Je leest er alles over in ons bestuursverslag.

Reflectie visitatie kwaliteitsrapport

Tijdens de visitaties op 18 april en 11 mei is de kwaliteitsrapportage 2022 van Trajectum en het voortgangsbeeld 2022 van Humanitas DMH met elkaar besproken. Betrokken waren cliënten, medewerkers, management en bestuurders van beide organisaties en twee externe adviseurs. In een open houding hebben beide organisaties samen gekeken naar elkaars ontwikkelingen en gemaakte keuzes rondom kwaliteit. Het gesprek was hierover was prettig, positief en gericht om van elkaar te leren. Als tip voor een volgende keer zouden de partijen elkaar iets kritischer kunnen bevragen, nu lag het accent vooral op het van elkaar leren.

Trajectum heeft gekozen om één rapportage te maken voor de verschillende financieringsvormen. Het is hen gelukt om te komen met een helder, prettig leesbare rapportage. 

Het rapporteren op basis van de vijf pijlers geeft een prettig houvast om de vele ontwikkelingen rondom kwaliteit te ordenen. Punt van aandacht voor het komende jaar is om de lezer meer te informeren over de omvang/impact en prioriteit is van de verschillende ontwikkelingen. Daarnaast kan Trajectum in de doorontwikkeling ervoor om ook de leerpunten te beschrijven van projecten die misschien in eerste instantie minder geslaagd zijn. Trajectum laat zien dat ook diverse nieuwe paden worden verkend zoals de living labs. Een mooie beweging richting technologische vernieuwing.

Focuspunten 2023

 

Mede door de coronapandemie is het meerjarenbeleidsplan 2020-2022 met een jaar verlengd tot eind 2023. Ondertussen werken we hard aan een plan voor 2024-2026. Met elkaar geven we vorm aan de toekomst van de organisatie.

De komende jaren richten we ons op de toekomstbestendigheid van Trajectum, financiële gezondheid, betrouwbare samenwerkingen (in- en extern), ons blijven ontwikkelen (ook op technologisch gebied) en goed werkgeverschap.

Dat heeft geleid tot 3 speerpunten voor 2023:

 

Goed werkgeverschap

Onze medewerkers zijn ons grootste ‘kapitaal’. We doen er daarom zoveel mogelijk aan om hen te binden en te boeien en zorgen ervoor dat ze alles hebben om hun werk goed en plezierig te doen. We streven naar een goed werkklimaat, een goede mix van functies en veel deskundigheid. Medewerkers hebben regie en zeggenschap, krijgen ruimte en vertrouwen.

Samenwerking

Trajectum staat voor nauwe regionale samenwerking. Dat past bij onze wens om een goede in- en doorstroom te organiseren voor onze cliënten. Zowel intern, als met externe ketenpartners. Daarom is het belangrijk om in- en extern duidelijk te maken wat we doen en hoe we dat doen.

Technologie

Mede door de coronapandemie is digitale zorg en zorgtechnologie in een stroomversnelling terechtgekomen. Daarom continueren we de technologische en digitale ontwikkelingen die er zijn. Digitale zorg blijft altijd een keuze, het wordt niet verplicht.

 

 

Ga door naar verhalen van medewerkers

Ga door naar het bestuursverslag

Verhalen van medewerkers

 

Jody van den Berg: 2 functies én een opleiding 

Als je Jody van den Berg zoekt, moet je even kijken hoe laat het is. Zoek je hem ’s ochtends, dan is de kans groot dat je hem in Enschede vindt, als teamleider van het FACT-team. Na de lunch op zoek? Dan moet je naar Berkelland in Rekken, waar hij werkt als teammanager in opleiding op de Brug. En eens in de twee weken is hij een dag op hogeschool Saxion, als student. Een drukke, maar leuke combinatie, vertelt hij.

Verbinding tussen ambulant en klinisch 
Het 2022 van Jody was een jaar vol veranderingen. Hij begon het jaar als teamleider en psychomotorisch therapeut bij het FACT-team in Twente. Vanuit die rol deed hij mee in een project rondom de ISD-maatregel. “In dat project keken we hoe we, in samenwerking met de penitiaire inrichting, klinisch behandelen en ambulante zorg meer met elkaar konden verbinden,” vertelt Jody. Allebei bekend terrein voor hem, want voordat hij bij het ambulante team werkte, was hij 8 jaar bewegingsagoog en psychomotorisch therapeut op locatie Berkelland.

Baan als teammanager 
Het project beviel Jody goed en zorgde ervoor dat hij meer na ging denken over zijn persoonlijke ontwikkeling. “Mede door het ISD-project en gesprekken met mijn leidinggevende Dorry Menkveld kwam ik tot de conclusie dat ik meer in de richting van leiderschap en management wilde gaan werken. Ik vind het mooi om mensen met elkaar te verbinden en er zo voor te zorgen dat de zorg voor onze cliënten optimaal is. Dus toen er een plek vrij kwam als teammanager bij de Brug, besloot ik erover na te denken.” 

18 uur hier, 18 uur daar 
Jody was niet direct enthousiast, omdat hij het ambulante deel van zijn werk ook nog steeds heel leuk vindt. Dat wilde hij niet opgeven. Bovendien was het vak van teammanager nieuw voor hem. “Maar na een paar gesprekken bleek het goed te combineren. Nu werk ik 18 uur per week als teamleider van het FACT-team Twente en 18 uur als teammanager in opleiding op de Brug. ’s Ochtends in Enschede, ’s middags in Rekken.” 

Van teamleider naar teammanager 
De verschillen tussen het werken als teammanager en als teamleider? “Als teammanager heb je een heel andere verantwoordelijkheid. Als teamleider kan ik sommige vragen nog doorspelen naar mijn manager, maar als manager moet ik het zelf oplossen. Dat is soms pittig, maar wel erg leuk. En wat ik in mijn opleiding leer, kan ik direct toepassen, dat is ook leuk.” Naast zijn twee banen volgt Jody namelijk ook de eenjarige opleiding Praktijk- en Teammangement Zorg en Welzijn aan hogeschool Saxion.  “Ik ga eens in de twee weken een dag naar school. Daar kan ik mezelf verder ontwikkelen als leidinggevende. Het fijne aan de opleiding is dat wat ik daar leer, direct aan mijn werk kan koppelen. Het is heel praktisch en dat past goed bij mij.”  

Anders denken 
Ook het verschil tussen ambulant en klinisch werken vraagt soms een andere denkwijze. “Bij het ambulante team kunnen we ons meer focussen op de hulpvraag op ons specifieke expertisegebied. Vaak zijn er ook andere zorgpartners betrokken; het komt dus niet allemaal op ons bordje terecht. In de kliniek zijn we volledig verantwoordelijk voor de behandeling én alles daaromheen. Daar zijn dus veel meer disciplines en mensen betrokken en draait het als manager dus meer om personele interactie, de dynamiek tussen collega’s en persoonlijke wensen.” 

Niet kiezen 
Jody ziet zichzelf de komende tijd nog in beide rollen werken. “Nee hoor, ik ga niet kiezen! Uiteindelijk staan we in ons vak allemaal met elkaar in verbinding, of we nu ambulant of klinisch werken. Ik vind het leuk om voor die verbinding te zorgen, om mensen met elkaar in contact te brengen en zo de samenwerking en doorstroom te verbeteren. Uiteindelijk doen we het allemaal voor optimale zorg voor onze cliënten. Daar zet ik me elke dag voor in.” 

Werkbegeleider Reijer Vreekamp: “Het Dok is een groot succes!”

Sinds april 2022 is de dagbesteding van Trajectum locatie Berkelland ondergebracht in het Dok: een oud schoolgebouw dat volledig verbouwd is, voor én door cliënten van Trajectum. Reijer Vreekamp is werkbegeleider bij het Dok. Hij blikt terug op de verbouwing, verhuizing en resultaten.

De verhuizing van de dagbesteding naar het Dok is een hele verbetering ten opzichte van de vorige dagbestedingsruimtes op locatie Berkelland. Er is meer ruimte voor de cliënten, zodat ze allemaal tegelijk naar de dagbesteding kunnen, in plaats van in blokken. Hierdoor zijn cliënten van 9 tot 15 uur op de dagbesteding. Tussen de middag lunchen ze in het restaurant en er is tijd voor ontspanningsmomenten en therapie. Er zijn 13 verschillende afdelingen in het Dok, van Kleding tot Onderwijs en van Hout tot Groen.

Zelf opgeknapt
‘De jongens’, zoals Reijer de cliënten die hij begeleidt steevast noemt, hebben een groot deel van de benedenverdieping zelf opgeknapt. Reijer: “Toen ik hoorde dat we gingen verhuizen naar dit oude schoolgebouw, heb ik direct aangeboden om ook zelf een groot deel op te knappen. Schilderen, sauzen, een kloofhok en opslagloods bouwen; er was genoeg te doen.”

Groeien
Het Dok wordt gebruik door cliënten met een licht verstandelijke beperking en gedrags- of verslavingsproblemen. Gemiddeld zijn de cliënten een jaar bij Reijer en zijn collega’s aan de slag in de dagbesteding. “In dat jaar zie ik cliënten groeien. Ze ontdekken dat ze veel meer kunnen dan ze zelf denken. Of dat ze zichzelf een beetje overschatten. Ik laat ze ontdekken wat ze kunnen en stimuleer ze om zoveel mogelijk te proberen.”

Handen vuilmaken
Met een achtergrond als timmerman en decorbouwer is het voor Reijer heel normaal om mee te werken in de werkplaats. “Je moet naast de cliënten gaan staan, samenwerken, je handen vuilmaken. Net als in de bouw, eigenlijk; daar heb je je collega’s ook nodig om het werk af te krijgen. Als ik gewoon ergens achteraf ga zitten, nemen ze me totaal niet serieus. Ze zien dat ik weet waar ik het over heb.”

Leerzaam
Normaal bouwen ‘de jongens’ producten als picknickbanken, vogelhuisjes of schuttingen, vaak in opdracht van lokale bedrijven. “Dan voelen ze zich belangrijk: dat wat wij bouwen, is voor een klant en wordt écht verkocht en gebruikt. Dat werkt fantastisch. Daarom vond ik het ook zo belangrijk om zelf aan de slag te gaan met het Dok: ze knappen iets op waar ze later zelf profijt van hebben. En je ziet dat ze er iets van leren. Niet alleen qua vaardigheden, maar ook qua werkhouding. Een dagje geen zin? Dat kan niet, de dakdekker komt binnenkort en dan moeten wij dit stuk geschilderd hebben. Ze leerden om zich aan afspraken te houden en rekening te houden met anderen.”

Fijne dynamiek
Inmiddels is het grootste deel van de groep die heeft helpen opknappen uitgestroomd. Maar de positieve sfeer is blijven hangen. “We hebben een fijne dynamiek in de groep; het zijn allemaal jongens die gemotiveerd zijn. Ook als ze een moeilijk gesprek of zware therapiesessie gehad hebben, komen ze gewoon lekker naar de werkplaats om aan de slag te gaan.”

Tevreden kijkt Reijer terug op 2022 als eerste jaar van het Dok. “De structuur staat, de kinderziektes zijn eruit, nu kunnen we verder bouwen. We willen nog meer een werk-leerbedrijf worden: ervoor zorgen dat cliënten echt iets geleerd hebben als ze weer uitstromen. Ik zie het positief tegemoet, we hebben genoeg mogelijkheden hier!”

 

 

Ga door naar het bestuursverslag

 

Het bestuursverslag

Door onze contacten met collega’s op locaties van Trajectum zien en horen wij hoe bevlogen zij dagelijks werken met onze boeiende, maar ook vaak ingewikkelde cliënten. We hebben veel respect voor de wijze waarop collega’s alles op alles zetten om onze cliënten te helpen op de weg naar een waardevol en veilig leven. Met enorm veel betrokkenheid, verantwoordelijkheidsgevoel en doorzettingsvermogen bieden zij perspectief aan onze cliënten, die door forse psychische stoornissen delicten plegen en/of gevaarlijk gedrag voor zichzelf vertonen. Soms lijkt het onbegonnen werk. Maar elke keer dat het wél lukt om een klein stapje te zetten, is dat een positieve ervaring voor de cliënt en worden de cliënt en de samenleving iets veiliger.

 

Samen in de regio

Wij streven ernaar om onze cliënten zo veel mogelijk te helpen in hun sociale omgeving en binnen hun eigen netwerk. Soms is het nodig om een cliënt op te nemen in een meer of minder beschermde of beveiligde locatie van Trajectum. Hierbij proberen we de verbanden met het eigen netwerk zo goed mogelijk te behouden en/of opnieuw te versterken. Daarom zetten we stappen om ons werk steeds meer te verbinden met de regio. Zo bereiken we gerichter onze ambitie om aaneengesloten trajecten te realiseren voor iedere cliënt en dragen we bij aan een veilige en inclusieve samenleving. Een pittige opdracht, want de verwachtingen van de samenleving zijn hoog en de maatschappij en onze doelgroep worden steeds complexer. Wij – en onze samenwerkingspartners – hebben steeds vaker te maken met mensen die kampen met ernstige psychiatrische problemen en soms ronduit gevaarlijk zijn.

Uitdagingen

Als bestuur zijn wij trots op de resultaten die we als Trajectum hebben bereikt. Na twee jaar corona hebben wij in de loop van 2022 afscheid kunnen nemen van alle maatregelen. We zien dat de maatschappij ingewikkelder wordt. De zorgvraag is inmiddels groter dan het aanbod, en verdubbelt mogelijk in de komende twintig jaar. Vooral mensen met complexe problematiek lopen tegen het schaarse zorgaanbod aan. Leefgebieden komen meer samen: gezondheid, welbevinden, wonen, werken en het sociale netwerk. Tegelijkertijd is het moeilijk om nieuwe medewerkers te vinden. Goede (zorg)professionals zijn schaars en zorgbudgetten zijn niet onuitputtelijk. Daarom zetten we in 2023 de volgende stappen:

  • Samenwerken in de regio en in de keten om cliënten uitstekende zorg te kunnen blijven bieden op de beste plaatsen en met wat er in de regio nodig is.
  • Inzet van technologie voor cliëntgerichte, effectieve en efficiënte zorg.
  • Zichtbaar(der) zijn als aantrekkelijke werkgever voor collega’s die al bij ons werken en voor potentieel nieuwe collega’s.

In dit verslag gaan we verder in op de verschillende aspecten van onze zorgverlening, waaronder de kwaliteit van onze zorg, de financiële prestaties en de wijze waarop we medewerkers centraal zetten.

De toenemende krapte op de arbeidsmarkt vormt ook voor 2023 de belangrijkste uitdaging. Het jaar 2023 zal opnieuw in het teken staan van verandering. Goede kwaliteit van zorg blijven leveren, zodat cliënten een goede kwaliteit van leven ervaren. Dat staat onverminderd bovenaan ons lijstje. We gaan de uitdagingen vol vertrouwen aan, met de ondersteuning van onze bevlogen en betrokken medewerkers en in samenwerking met onze cliënten en hun verwanten.

Transparantie en vertrouwen

Dit bestuursverslag is onderdeel van ons uitgebreide jaarverslag 2022, met daarin ook de jaarrekening 2022. Wij hopen dat dit verslag u een goed beeld geeft van onze inzet en prestaties in het afgelopen jaar. En dat het zal bijdragen aan verdere transparantie en vertrouwen in Trajectum. Wij wensen u een boeiend inkijkje in ons werk in 2022, dat we ook de komende jaren met veel inzet voortzetten.

 

Raad van Bestuur

Dick de Wit
Melina Kappeyne van de Coppello-Rakic
Suzanne Leijendekkers

 

Lees het bestuursverslag 2022 in begrijpelijke taal

Lees de jaarrekening 2022 in begrijpelijke taal

Bekijk het complete bestuursverslag + jaarrekening 2022 als PDF

 

 

Klik hieronder op een van de blokken voor een korte terugblik of bekijk het uitgebreider bestuursverslag. Het gehele bestuursverslag en de jaarrekening hebben wij gedeponeerd bij Jaarverantwoording zorg. 

 

Hoofdstuk 1

Doelstellingen en (kern)activiteiten van Trajectum

Hoofdstuk 2

Trajectum op koers: beleid, gang van zaken en voorgaande verwachtingen

Hoofdstuk 3

Ondernemingsstructuur en personele bezetting

Hoofdstuk 4

Financiële ontwikkelingen

Hoofdstuk 5

Integraal risicomanagement

Hoofdstuk 6

Privacy en beveiliging

Hoofdstuk 7

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen

Hoofdstuk 8

Onderzoek en ontwikkeling

Hoofdstuk 9

Bestuur en toezicht

Hoofdstuk 10

Medezeggenschap

Hoofdstuk 11

Stakeholders

Hoofdstuk 12

Toepassing en naleving gedragscodes

 

Hoofdstuk 13

Vooruitblik 2023

Lees hier alles over de plannen voor 2023!

 

Bestuursverslag hoofdstuk 1:

Doelstellingen en (kern)activiteiten van Trajectum

 

Wat we doen

Door de coronaperiode is het meerjarenbeleidsplan 2020-2022 van Trajectum met een jaar verlengd tot eind 2023. De focus voor 2023 blijft zoals die al was. Een aantal voorgenomen stappen ronden we af. In 2023 ontwikkelen we een nieuw meerjarenbeleid voor 2024-2026. We doen dit samen met cliënten en medewerkers. 

 

Ga door naar hoofdstuk 2

Bestuursverslag hoofdstuk 2:

Trajectum op koers: beleid, gang van zaken en voorgaande verwachtingen

 

2022

We hebben in 2022 veel bereikt. Zoals het kwaliteitskader Trajectum, de overgang naar ONS (zorgregistratiesysteem), de overgang DB(B)C/ZPM, de nieuwe digitale werkplek, en het doorontwikkelen van de manier waarop we behandeltrajecten voor ons zien. Ook hebben we inmiddels een stevige landelijke vertegenwoordiging en in de regio. Het allerbelangrijkste: we bieden dagelijks veilige, ontwikkelingsgerichte en bij de persoon passende zorg. We zijn blij met deze mooie resultaten en gaan verder op het ingeslagen pad. 

 

Ga door naar hoofdstuk 3

Bestuursverslag hoofdstuk 3:

Ondernemingsstructuur en personele bezetting

 

De Stichting Trajectum is statutair gevestigd in Zwolle. De Raad van Bestuur bestuurt de stichting. De Raad van Bestuur bestaat uit drie personen. Het bestuur staat onder toezicht van de Raad van Toezicht, bestaande uit vijf toezichthouders en een trainee. 

 

Klik op de afbeelding om deze te vergroten.

Feiten en cijfers medewerkers

 

Aantal fte's ultimo 2022 per leeftijdscategorie

Ziekte (verzuim)

Verzuim Categorie Vernet20212022Totaal
1. Kort verzuim2,22 %2,75 %2,49 %
2. Middellang verzuim1,30 %1,33 %1,31 %
3. Lang verzuim3,57 %4,27 %3,92 %
4. Extra lang verzuim0,90 %0,78 %0,84 %
5. Extreem lang verzuim0,02 %0,07 %0,04 %
Geen verzuim0,00 %0,01 %0,01 %
Totaal8,01 %9,20 %8,61 %

 

Ga door naar hoofdstuk 4

Bestuursverslag hoofdstuk 4:

Financiële ontwikkelingen

 

Meer nog dan andere jaren was ook het boekjaar 2022 in financiële zin een turbulent jaar. We hebben ons best gedaan om financieel stabiel te blijven in een uitdagende omgeving met zeer krappe financiële kaders en waarin met name de nasleep van corona, de krappe arbeidsmarkt en de invoering van het ZPM veel stuurmanskunst vroegen. 

Overzicht belangrijkste ratio’s 2021 en 2022

Ratio20222021Berekening
Garantie vermogen29,76 %28,83 %Totaal eigen vermogen minus totaal achtergestelde leningen/ balanstotaal
Weerstandsvermogen20,96 %20,78 %Totaal eigen vermogen/ totaal bedrijfsopbrengsten
Rentabiliteit3,10 %2,53 %Bedrijfsresultaat voor financiële baten en lasten/ balanstotaal
Current ratio1,36 %1,32 %Totaal vlottende activa en liquide middelen/ totaal kortlopende schulden
Debt Service Cover Ratio2,52 %2,77 %Resultaat voor rente, belastingen en afschrijvingen (gecorrigeerd voor voorzieningen)/ betaalde rente en de aflossingsverplichting
Loan to Value66,89 %68,92 %Totaal leningen/ otaal materiële vaste actia
Personeelskosten75,08 %73,88 %Totaal kosten uitbesteed werk + lonen en salarissen + sociale lasten + pensioenlasten/ totaal bedrijfsopbrengsten

 

Ga door naar hoofdstuk 5

Bestuursverslag hoofdstuk 5:

Integraal risicomanagement

 

Trajectum heeft de afgelopen jaren een aantal grote stappen gezet om de interne risicobeheersing te verbeteren. Trajectum kijkt prospectief op meerdere niveaus naar risico’s. Bij cliënten doen we dit door te kijken naar de cliëntveiligheidsrisico’s en hierover afspraken te maken. We hebben de externe en interne ontwikkelingen die van invloed zijn op onze dienstverlening besproken. Hieruit is een verzameling van risico’s gekomen die begin 2022 zijn beoordeeld op kans en effect. Van de strategische risico’s is een verdiepende analyse gemaakt om tot verbetermaatregelen te komen die het risico kunnen verkleinen. 

Overzicht risicomanagement 2022

Strategisch risicoIngezette maatregelen (veelal doorlopend ten opzichte van 2021)
Ongewenst gedrag medewerkersExtra afspraken maken en een gedragscode maken.
Personeelstekort op belangrijke functies (pb’ers, verpleegkundige, artsen)Beter zoeken, meer technologie gebruiken, werk anders doen (maar nog net zo goed!)
Medewerkers gaan snel weer wegBetere werk-privé balans, betere opleidingen
Aandacht voor waarden en verbinding binnen de organisatieVersterken over waarden organisatie, overlegstructuur management aangepast
Voldoen aan verwachtingen van zorg aan cliëntenIn gesprek met betrokkenen, meerzorg aanvragen
Incidenten door gedrag van cliënten met ernstig/ blijvend letsel (calamiteiten)Weerbaarheidstrainingen, nazorg cliënten, nazorg medewerkers, leren van incidenten, incidenten bespreken met medewerkers en in overleggen, analyse trends en vervolgacties MIOcommissie, incidenten onderzoek.
Communicatie en samenwerkingNieuwsbrieven organisatie, persoonlijk contact. Brieven, website, filmpjes.

 

Ga door naar hoofdstuk 6

Bestuursverslag hoofdstuk 6:

Privacy en beveiliging

 

Ontwikkelingen op het gebied van privacy en beveiliging

In 2022 hebben we de IT–beveiliging verbeterd. Ook hebben we het systeem ONS opgezet en zijn we overgestapt naar Microsoft 365. We hebben een proefaudit laten doen om eventuele zwaktes te identificeren in NEN7510. Dit is een norm voor informatiebeveiliging in de zorgsector. Daarnaast besteden we veel aandacht aan het vergroten van het bewustzijn van cyberrisico’s en beveiliging. 

 

Ga door naar hoofdstuk 7

Bestuursverslag hoofdstuk 7:

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen

 

Trajectum Groen!

Trajectum kiest bewust voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen als een belangrijke ontwikkeling. Onze duurzame initiatieven zijn gericht op het creëren van waarde voor alle belanghebbenden: cliënten en hun direct betrokkenen, medewerkers, collega-instellingen en de bredere maatschappij. 

 

Bekijk de video over de duurzaamheidsdoelen van Trajectum

 

Ga door naar hoofdstuk 8

Bestuursverslag hoofdstuk 8:

Onderzoek en ontwikkeling

 

Vernieuwing van zorg

Trajectum wil een organisatie zijn die uitstekende zorg biedt aan cliënten met complexe problemen. Zij wil daarin ook vooroplopen. Dat vraagt om voortdurende ontwikkeling en vernieuwing van onze zorg. Ons Kenniscentrum speelt daarin een grote rol. 

 

Ga door naar hoofdstuk 9

Bestuursverslag hoofdstuk 9:

Bestuur en toezicht

 

De Raad van Bestuur bestond tot mei 2022 uit twee leden: Dick de Wit (voorzitter) en Melina Kappeyne van de Coppello–Rakic (lid en psychiater). Met ingang van 1 mei 2022 is Suzanne Leijendekkers (lid) als tijdelijk derde lid aan de Raad van Bestuur toegevoegd. De tijdelijkheid duurt tot 1 mei 2025. 

 

Ga door naar hoofdstuk 10

Bestuursverslag hoofdstuk 10:

Medezeggenschap

 

De Centrale Cliëntenraad 

De Centrale Cliëntenraad (CCR) is formeel het aanspreekpunt voor de belangenbehartiging van onze cliënten. De CCR ziet erop toe dat de kwaliteit van zorg gewaarborgd blijft. Per januari 2022 vormen de cliënten samen de CCR. Zij adviseren de Raad van Bestuur. De CCR wordt ondersteund door een cliëntcoach. 

 

De ondernemingsraad

De ondernemingsraad (OR) streeft naar een optimale medezeggenschap binnen Trajectum. Daarbij is de ondernemingsraad proactief, transparant, signalerend en verbindend in samenwerking met alle betrokken partijen. De OR wil als serieuze en meedenkende gesprekspartner, naast de Raad van Bestuur, de denkrichting van het te formuleren beleid beïnvloeden, waarbij de achterban actief betrokken is en zich vertegenwoordigd weet. De uitkomsten en/of implementatie worden gemonitord door de OR. Dit leidt tot optimaal samenwerken met de Raad van Bestuur. Bekijk hier het volledige jaarverslag van de OR.

 

Ga door naar hoofdstuk 11

Bestuursverslag hoofdstuk 11:

Stakeholders

 

We geven met elkaar vorm aan de toekomst: met onze cliënten, hun verwanten, onze partners en financiers, en vooral met elkaar, de medewerkers van Trajectum. We helpen cliënten beter door samen te werken en processen goed in te richten. Ook zochten we de samenwerking op met andere organisaties in de regio. Op die manier kunnen we gebruik maken van elkaars deskundigheid.

 

Ga door naar hoofdstuk 12

Bestuursverslag hoofdstuk 12:

Toepassing en naleving gedragscodes

 

De Gedragscode is bindend voor iedereen die betrokken is bij Trajectum, inclusief degenen die met ons samenwerken. De Gedragscode is online beschikbaar en heeft ook een module in Zenya (documentbeheerssysteem van Trajectum). Bovendien is het een vast onderdeel van de introductie van zowel vrijwilligers als medewerkers.

 

Ga door naar hoofdstuk 13

Bestuursverslag hoofdstuk 13:

Vooruitblik 2023

 

2023

De maatschappij wordt steeds ingewikkelder. De zorgvraag is al groter dan het aanbod en verdubbelt mogelijk in de komende twintig jaar. Vooral mensen met complexe problematiek lopen tegen het schaarse zorgaanbod aan. Zij hebben niet altijd goede toegang tot zorg, omdat ze te maken hebben met een stapeling van (complexe) problematiek, of omdat ze de weg in het zorgsysteem niet kennen of een beperkte sociale basis hebben. Juist deze mensen hebben vaak de meeste last van de juridische en financiële schotten in ons systeem van zorg en ondersteuning.. 
Wij zijn er voor cliënten met complexe problematiek.

 

Ga terug naar de beginpagina